Bibliografía

Como investigador he realizado durante más de ocho años una extensa bibliografía muy completa desde la óptica del estudio de los instrumentos musicales en la Historia del Arte. Cualquier investigador o estudioso que desee profundizar en el tema podrá encontrar una amplia variedad bibliográfica.

¡¡Que aproveche!!

BIBLIOGRAFÍA

FUENTES PRIMARIAS
FUENTES SECUNDARIAS CATÁLOGOS INSTRUMENTALES


ARTE Y SOCIEDAD
ENLACES ONLINE DE MUSEOS INSTRUMENTALES

 

BIBLIOGRAFÍA

I – Fuentes primarias

AARON
Aaron, Pietro, Toscanello in música, Marchio Sessa, ed.prima (Venecia 1529- Bayersischen Staatsbibliotek Munchen), ed. Georg Frey, Documenta Musicologica (Druckschriften-Faksimiles), Bärenreiter, Kassel 1970.

AGRÍCOLA,


Agrícola, Martín, Musica Instrumentalis Deudsch, 1529, Leipzig, 1896.


Facsímil: The Musica instrumentalis deudsch, of Martin Agricola: A Treatise on Musical Instruments, 1529 and 1545. Cambridge Musical texts and Monographs, Cambridge University Press, Cambridge, 1994.

ALFONSO EL SABIO
Alfonso X de Castilla, el Sabio, Códice Rico de las Cantigas de Alfonso el Sabio, ms. T.I.1, Biblioteca de El Escorial, ed. José Filgueira Valverde, 2 vols., Edilan, Madrid 1979.

ARBEAU


Arbeau, Thoinot (Jean Tabourot), Orchésographie, Méthode et Thhéorie en forme de Discours et tablature pour apprendre a Danser, battre le tambour en toute sorte [,,,], (Langres 1596), Minkoff Reprint Genève. Ginebra 1972.

ASHWORTH


Ashworth Hernry OSB. The Psalter Collects of Pseudo Jerome and Cassiodorus. Manchester University Press, Manchester 1963. Reimpresión 2012.

BEDOS 1778
Bedos de Celles, Dom (François Lamathe Bedos de Celles de Saleilles, llamado Dom Bedos de Celles), L’Art du Facteur d’Orgues, ed. orig., s.e. (L.-F. Delatour), París 1766-1778.

BEDOS 1936


Bedos de Celles, Dom, l’Art du Facteur d’Orgues (Paris 1766-1778), facs. red. 4 vols., ed. Christhard Marenholz, Bärenreiter, Kassel 1934-36 (reed. 1963-66)

BEDOS 1977
Bedos de Celles, Dom, l’Art du Facteur d’Orgues (Paris 1766-1778), formato original, T I - II, Leonce Laget, Paris 1977.

BEDOS 2004
Bedos de Celles, Dom, l’Art du Facteur d’Orgues (Paris 1766-1778), Champion- Slatkine, Paris 2004.

BERMUDO
Bermudo, Fr. Juan, Declaración de Instrumentos Musicales (Osuna 1555), ed. Macario Santiago Kastner, Documenta Musicologica (Druckschriften-Faksimiles), Bärenreiter, Basilea 1957.

BIBLIA


Nacar, Eloíno, y Colunga, Alberto, ed., Sagrada Biblia, 7a Ed., Biblioteca de Autores Cristianos BAC, Madrid 1962.

BONANNI 1723
Bonanni, Filippo SJ, Gabinetto Armonico Pieno d’ Instromenti sonori, Stamperia di Giorgio Placho, Roma 1723.

BONNANI 1776
Bonanni, Filippo SJ, Descrizione degli Istromenti armonici d’ogni genere del Padre Bonanni Gabinetto Armonico, Seconda Edizione riveduta [...] con CXL incisi d’Arnoldo Wan Westerout, Roma 1776.

BONANNI 1964
Bonanni, Filippo, SJ, Gabinetto Armonico; CLII Plates from Bonnanni’s Gabinetto Armonico - Antique Instruments and their Players, ed. Franck L. Harrison y Joan Rimmer, Dover Publications, Nueva York 1964.

CAPELLA
Capella, Martianus Minneius (¿Cartago? C.480 – 500), TII, Libro IX De la Armonia. Ed. facs, Biblioteca del Conde de Morphy, s.a, Madrid c.1880.

CERONE
Cerone, Pietro, Fr., El Melopeo y el Maestro, Tractado de Música Teórica y Práctica [...] (Juan Bautista Gargano y Lucrecio Nucci, Nápoles 1613), T I & II, Bibliotheca Musica Bononiesis, Forni Editore, Bolonia 1969. El Melopeo y Maesro, A. Ezquerro Esteban Ediciones, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Institución Milá I Fontanals, Departamento de Musicología, Barcelona 2007.

COLONNA


Colonna Linceo, Fabio, La Sambuca Lincea, overo dell’ Istromento Musico Perfetto, Costantin Vitale, Nápoles 1619.

DIDEROT-ENCICLOPEDIA


Diderot, Denis y D’Alembert, Jean le Rond, et al., Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des Sciences, des Arts et des Métiers, Panckoucke, Paris c.1770.

DIDEROT-LUTHERIE 1772


s.a., [M.de Lussé et al.], «L’ Art du faiseur d’Instruments de Musique et Lutherie», XXI planchas de Goussier y Bernard, del Recueil de Planches (c.1770) en Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des Sciences, des Arts et des Métiers Mécaniques, ed. Diderot, Denis, y D’Alembert, Jean le Rond, ¿Panckoucke?, Paris c.1772.

DIDEROT-LUTHERIE 1972


Diderot, Denis y D’Alembert, Jean le Rond et al. ed., L’ Art du faiseur d’Instruments de Musique et Lutherie, extrait de L’Encyclopiedie Méthodique des Arts et des Métiers Mécaniques, Minkoff Reprint - Genève, Ginebra 1972.

DIDEROT-PLANCHAS 1979


s.e. L’Art de la Lutherie, XXXVI planches avec notes explicatives tirées de l’Encyclopédie Diderot, Editions Baudouin, París 1979.

DIDEROT-PLANCHAS LUTHERIE 1778

Nouvelle editión per Chez Pellet, Genove 17, L`Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, Genova 1778.

FERNÁNDEZ DE HUETE


Fernández de Huete, Diego, Compendio Numeroso de Zifras Armónicas, con Teoría y Práctica, para Harpa de una orden, de Dos órdenes, y de Órgano. 2 vols., Imprenta de Música, Madrid 1704.

FÜSSLI


Füssli, Johann Rudolp, Allgemeines Künstlerlexicon /ober Kurze Nachricht von der Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Küpferstechtler, Kunstgiesser, Stahlschneider, etc. / Nach angehängten Berzeichnissen / der Lehrmeister un Schüler; auch der Bildnisse, der in diesem Lexicon enthaltenen Künstler // Zürich, 1779 / von Johann Rudolp Füssli 1779.

GARLANDIA


Garlandia, Jerónimo de, Garlandia, De plana musica o Introductio musice secundum magistrum Johannem de Garlandia y De Ars cantus mensurabilis música. Edición digitalizada (http://www.examenapium.it/meri/Reimer1.pdf)

KIRCHER


Kircher, Athanasius, Musurgia Universalis, (Roma 1650), en Itinerario del Éxtasis o las Imágenes de un Saber Universal, ed. Ignacio Gómez de Liaño, 2 vols., Siruela, Madrid 1986.

KLOSSOWSKI


Klossowski de Rola, Stanislas, El Juego Áureo (Grabados alquímicos del siglo XVII), Thames & Hudson The Golden Game, Londres 1988; trad. José Antonio Torres, Siruela, Madrid 1988.

MACE


Mace, Thomas, Musick’s Monument, (Londres 1676); facs. ed. Mme. Geneviève Thibault de Chambure, Paris 1958.

MAJER


Majer, Joseph Friedrich Bernhard Kaspar, Museum Musicum (1732), Heinz Becker ed., Documenta Musicologica (Druckschiften-Faksimiles), Bärenreiter, Kassel 1954.

MERSENNE 1957


Mersenne, Marin, Harmonie Universelle (Paris 1636) / The Books on Instruments, ed. Chapman, R. E., La Haya, 1957, Librairie Arthéme Fayard, París 2003.

MERSENNE 1975


Mersenne, Marin, Harmonie Universelle, contenant la Théorie et la Pratique de la Musique (Paris 1636), ed. facs., pref. de François Lesure, Centre National de la Recherche Scientifique CNRS, Paris 1975.

MORAVIA


Moravia, Hieronimus de, Tractatus de Musica, Bodleaian Library, Oxford, Ms.Bodl.842.

MORAVIA
Moravia, Hieronymus de, Esthétique, théorie et pratique du chant grégorien restauré d’ après la doctrine des anciens et les sources primitives. Obra póstuma de Louis Lambillotte, págs. 399 y ss.

NASSARRE


Nasarre, Pablo, Fr, Escuela Música según la Práctica Moderna (Zaragoza 1724), Herederos de Diego de Larumbe, Zaragoza 1724; ed. Lothar Siemens, Institución Fernando el Católico, Zaragoza 1980.

ORTÍZ


Diego Ortiz, Tratado de glosas sobre cláusulas y otros géneros de puntos en la música de violones (Roma 1553), ed. Max Schneider (Berlín 1913), Bärenreiter- Ausgabe 684 Bärenreiter Verlag, Kassel 1961.

PAULIRINIUS


Paulus Paulirinius de Praga, Tractatus de Musica, Praga c.1460 [Facsimil en CLOUZOT Martine, Le Musicien en images. L’iconographie des musiciens et de leurs instruments de musique dans les manuscrits du Nord de la France, de la Belgique, des Pays-Bas, de l’Angleterre et de l’Allemagne, du XIIIe au XVe siècle. Tesis doctoral, EHESS, Histoire et Civilisations, Groupe d’Anthropologie Historique de l’Occident médiéval, 1995]

PLINIO EL VIEJO


Gayo Plinio Secundo, Naturalis Historia, Vols. XXXIII, Italia 77 d. JC, microfilm BNP s.s.

PRAETORIUS


Praetorius, Michael, Syntagma Musicum (Theatrum Instrumentorum 1620, T.III, (Wolfenbüttel 1619-1620), 3 vols., Documenta Musicologica (Druckschiften- Faksimiles), Bärenreiter, Kassel 1929 y 1954.

PRAETORIUS


Praetorius, Michael, Syntagma Musicum II, de Organographia, Parts I and II, traducido y editado por Z. CROOKES, David, Oxford, Early Music Series, University Press, Oxford 1986.

PSEUDO JERÓNIMO


Pseudo, Jerónimo, PATROLOGIAE. Cursus Completus. Omnium SS. Patrum, Doctorum Scriptorumque Ecclesiasticorum. Accurante J.-P. Migne. Bibliothecae Cleri Universe S.Eusebii. HIERONYMI. Patrologiae Latinae Tomus 30, Epistola XXIII ad Dardanum «De diversis Generibus Musicorum», Bibliothecae Cleri Universe, París 1844-1855. Trad. R.P. Pedro Riquelme OFM, Instituto Teológico de Murcia.

SANTA MARÍA


Santa María, Fr. Tomás de, Arte de Tañer Fantasía, así para tecla como para vihuela [...] (Valladolid 1565), Fernández de Córdoba, 1565; ed. facs. 2 vols., Música Facsímil, Arte Tripharia, 1982.

SCHLICK


Schlick, Arnolt, Spiegel der Orgelmacher und Organisten ( Peter Schöffer el Joven, Mainz 1511), trad. Elizabeth Berry Barber; ed. Peter Williams (University of Edinburgh), Bibliotheca Organologica Vol. CXIII, Frits Knuf, Buren 1980.

THEOPHILUS


Theophilus, ¿Roger von Helmarshausen? De Diversis Artibus, ca. 1106, Charles Reginald Dodwell, ed. – Trinity College, Cambridge / Thomas Nelson and Sons, Londres 1961.

TINCTORIS


Tinctoris, Johannes, De inventione et usu musice, 1481.
Rob C. Wegman, Tinctoris`s Magnum Opus. Edición digital (http://www.academia.edu/2079834/Tinctoriss_Magnum_Opus)

UTRECH SALTERIO
Salterio de Utrecht, 820-840, Hautevillers, Universidad de Utrecht. Edición digitalizada (http://www.uu.nl/university/library/EN/Current/Pages/New-digital- version-of-the-Utrecht-Psalter.aspx)

VIRGILIO
Publio Vergilius Maro, Geórgicas, VIII:17, (c.36-29 a JC), ed. T.de la Asunción Recio, Clásicos de Grecia y Roma LVI, Planeta -De Agostini, Barcelona 1996.

VIRDUNG


Virdung, Sebastian, Musica Getutscht (Basel 1511), facsimile reprint, Bärenreiter Verlag, Kassel, 1931, y Klaus Wolfgang Niemöller, ed., Documenta Musicologica (Faksimile-Nachdruck), Bärenreiter, Kassel 1970.


Musica getutscht: a treatise on musical instruments (1511) by Sebastian Virdung, , Cambridge Musical texts and Monographs, Cambridge University Press, 1993.

VORAGINE
Voragine, Fr. Santiago de la, (Iacopo da Vorágine), La Leyenda Dorada, trad. del latín: Fr. José Manuel Macías, Alianza, Madrid 1982.

ZWOLLE


Zwolle, Henri-Arnaut de, Les traités d’Henri-Arnaut de Zwolle et de divers anonymes (Ms. BNF, Latin 7295), ed. y estudio por François Lesure, Documenta Musicologica (Handschriften-Faksimiles), Bärenreiter, Kassel 1972.


Speculum Musicae, Bibliotheque Nationale de París, ms, fonds latin 7295. Instruments de musique du XV siécle. Les traités d`Henri-Arnaut de Zwolle et de divers anonymes (MS.B.N. latin 7295), Éditions Auguste Picard, Associaton Interntionale des bibliothéques musicales, París 1932.

II - Fuentes secundarias y Estudios

ABONDANCE


Abondance, Florence, Restauration des Instruments de Musique, Office du Livre, Fribourg, Friburgo (CH) 1981.

ABREU
Abreu, Antonio: Escuela para tocar con perfección la guitarra, Imprenta del Prior, Salamanca 1799.

ABROMONT, MONTALEMBERT
Abromint, Claude y, Montalembert, Eugéne de, Guide de la théorie de la musique, París, Éditions Henry Lemoine et Librairie Arthéme Fayard, 2001. Traducido al castellano como Teoría de la música: una guía, Fondo de Cultura económica, México 2005.

ADKINS,


Adkins, Cecil & Dickinson, Allis A Trumpet by another name: a History of the Trumpet Marine, Frits Knuf, Buren c.1988.

ADLAM 1976


Adlam, Derek, «Restoring the Vaudry», Early Music, IV/3, Oxford University Press, Londres 1976, p. 255.

ADLAM 1981


Adlam, Derek, «The anatomy of the piano», en GILL.

AMALFITANUS
Amalfitano, Flavio Aloÿsio, Italus Inventor Nova Reperta [sobre dibujos de Jan van der Straet (1523-1605)], Philippe Gallé (1537-1612), mercado anticuario,


s.a. Amberes c.1570.

AMAT
Amat, Juan Carlos: Guitarra española de cinco órdenes. Lérida, Llorens y Anglada 1626.

ANDRÉS, Ramón. Diccionario de Instrumentos Musicales. Desde la Antigüedad a J.S. Bach, Biblograf, Barcelona 1995.

ANÓNIMO


Libro de diferentes cifras de guitarra escogidas en los mejores autores. Ms. s.l. 1705.

ANGLÉS PAMIÉS


Angés Pamiés, Higinio; La música de la Cantigas de santa María, del rey Alfonso X el Sabio, Barcelona 1943-1964.

ARAÑES


Arañes, Juan: Libro Segundo de Tonos y Villancicos. Roma, Robletti 1624.

ARAUXO


Arauxo, Correa de, “Facultad orgánica”, Alcalá 1626.

ARMSTRONG,


Armstrong, R. B. English and Irish Instruments, Parts 1 & 2, Edimburgo 1908.

AUSONI
Ausoni, Alberto, Music in Art [Mondadori Electa, Milán 2005], trad. inglesa Stephen Sartorelli, The J.Paul Getty Museum, Los Angeles, California 2008.

BAINES 1957
Baines, Anthony, Woodwind Instruments and their History, Londres 1957.

BAINES 1961-1983
Baines, Anthony, Musical Instruments through the Ages, Viking Press, Londres 1961 & 1983.

BAINES 1966 -1983
Baines, Anthony, European and American Musical Instruments, Batsford 1966 y Chancellor Press, Londres 1983.

BAINES
Baines, Anthony, Extant Musical Instruments, Lowa, University of Lowa Press 1972.

BAINES 1976
Baines, Anthony, Brass Instruments: Their History and Development, Londres 1976.

BAINES 1988
Baines, Anthony, Storia degli Strumenti Musicali, AFE, Milán 1988.

BAINES 1992
Baines, Anthony: The Oxford Companion to Musical Instruments, Oxford University Press, Londres 1992.

BANCHIERI
Banchieri, Adriano, L'organo suonarino, Volumen 27 de Bibliotheca organologica, F. Knuf, University of Minnesota 1969.

BARRY
Barry, Wilson, “Analysing the Theewes Claviorganum”, Organ Yearbook XIV, Londres 1983.

BARNES 1965
Barnes, John, «Pitch variations in Italian keyboard instruments», The Galpin Society Journal, XVIII, Londres 1965, p.110.
BARNES 1971
Barnes, John, «The specious uniformity of Italian harpsichords», en RIPIN, p.1.

BARNES 1973
Barnes, John, «The stringing of Italian harpsichords», en SCHWARZ, p.35.

BARRY
Wilson, Barry, «Analysing the Theewes Claviorganum», Organ Yearbook XIV, Londres 1983.

BATE 1979
Bate, Philip, «Some Further Notes on Serpent Technology», Galpin Society Journal XXXII, Londres 1979, p.124-129.

BATE 1975
Bate, Philip, The Oboe: An Outline of its History, Development and Construction, Ernest Benn, Londres 1975, y W.W Norton & Co., Nueva York 1975.

BELDA 1998
Cristóbal Belda Navarro, texto; Carlos Mosés García, fotografía, El Belén de Salzillo: la Navidad en Murcia, Darana-CajaMurcia 1998, p.35

BELDA 2002


Cristóbal Belda Navarro, ed., Huellas, catálogo de la exposición en la catedral de Murcia, Enero-Julio 2002, CajaMurcia, Murcia 2001.

BELDA 2003


Cristóbal Belda Navarro, ed., La Ciudad en lo Alto, 2003, catálogo de la exposición en Caravaca de la Cruz, Fundación CajaMurcia, Murcia 2003.

BENITO OLMOS, FERNÁNDEZ TAPIA y PASCUAL GÓMEZ


Benito Olmos, Aurora, Fernández Tapia, Teodora y, Pascual Gómez, Magnolia. Arte y música en el Museo del Prado, Fundación Argentaria, Madrid 1997.

BERG-KOTTERBA


Berg-Kotterba, Karin, «Musikinstrumenten der Renaissance» en F. BLUME, ed., Musik in Geschichte und Gegenwart, Bärenreiter, Kassel 1949-1965.

BERMEJO


Bermejo, Elisa; La pintura de los Primitivos Flamencos en España, 3 vols.; T I, «Lodewijk Alicmbrot», Instituto Diego Velázquez, Consejo Superior de Investigaciones Científicas CSIC, Madrid 1980. p 75.-77.

BERMÚDEZ


Bermudez, Egberto: “La vihuela de la iglesia de la Compañía de Jesús de Quito”, Revista de Musicología XV No 1. Madrid, SEM 1992.

BERMUDO


Bermudo, Fray Juan, Declaración de instrumentos musicales, 1555, Osuna por Juan de Leon. Biblioteca Digital Hispánica en 2011, Biblioteca Nacional de España (http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/206425)

BERNARD


Bernard, Nelly Van Ree, The Psaltery: An Annotated audio-visual Review of Different Types of Psaltery, Frits Knuff, Buren 1989.

BESSARABOFF
Bessaraboff, Nicholas, Ancient European Musical Instruments, Harvard University Press, Boston 1941.

BOALCH 1974
Boalch, Donald H., Makers of the Harpsichord and Clavichord 1440-1840, 2a ed., Clarendon Press, Oxford, 1974.

BOALCH 1995
Boalch, Donald H. y Mould, Charles, ed., Makers of the Harpsichord and Clavichord, 1440 -1840, 3a. ed., Clarendon Press, Oxford 1995.

BONET
Bonet Correa, Antonio, “La evolución de la caja de órgano en España y Portugal”, Congreso El órgano español, Madrid 1981, pp-241-354.

BONET 1987


Bonet Correa, Antonio, ed. El Órgano Español / Actas del III Congreso Español del órgano, Ministerio de Cultura - INAEM, Madrid 1987.

BORDAS 1987


Bordas, Cristina “The doublé harp in Spain from the 16th to the 18th centuries”, Early Music, XV, 1987, pp. 148-163.

BORDAS 1988


Bordas, Cristina, «Dos Constructores de Pianos en Madrid: Francisco Flórez y Francisco Fernández», Revista de Musicología, Vol. XI/3, Madrid 1988, p .807- 851.

BORDAS 1989


Bordas, Cristina, “Origen y evolución del arpa de dos órdenes”, Nasarre, Revista Aragonesa de Musicología, Volumen 2, 1989, pp. 85-117.

BRAGARD - DE HEN


Bragard, Roger y De Hen, Ferdinand - J., Les Instruments de Musique dans l’Art et dans l’Histoire, Albert de Vischer - Compagnie Belge des Éditions, Rhode-St.- Genèse 1963.

BRAUCHLI


Brauchli, Bernard, The Clavichord, Cambridge Musical Texts and Monographs, Cambridge University Press, Cambridge UK 1998.

BRICEÑO


Briceño, Luis de: Metodo mui facilísimo para aprender a tañer la guitarra. París, Ballard 1626.

BRINSMEAD,


Brinsmead, Edgar, The History of the Pianoforte; With an Account of the Theory of Sound Also of the Music and Musical Instruments of the Ancients, Theclassics, United States 2013.

BRITISH MUSEUM
VV.AA., British Museum General Catalogue of Printed Books, 268 vols. Trustees of The British Museum, Londres 1960-1966.

BRICQUEVILLE
De Bricqueville, Comte Eugène-Henri-Joseph, Les Musettes (Avignon 1887-89), La Flûte de Pan, Paris 1981.

BRUSSELS MUSEUM OF MUSICAL INSTRUMENTS 1


Brussels Museum of Musical Instruments Bulletin, 1971-1972, Vol.I, René de Maeyer, ed., Bruselas 1974.

BRUSSELS MUSEUM OF MUSICAL INSTRUMENTS 2
Brussels Museum of Musical Instruments Bulletin, 1972- Vol.II - 1/2, René de Maeyer, ed., Bruselas 1972.

BRUSSELS MUSEUM OF MUSICAL INSTRUMENTS 5
Brussels Museum of Musical Instruments Bulletin 1975 - Vol.V - 1/2, René de Maeyer, ed., Bruselas 1975.

BUCHNER 1956
Buchner, Alexander, Musical Instruments through the Ages, Londres, 1956,

BUCHNER 1962
Buchner, Alexander, Les Instruments de Musique à travers les Ages, Artia, Praga, 1962.

BUCHNER 1980
Buchner, Alexander, Musikinstrumenten, Artia, Praga 1980.

BUTLER
Butler, Richard, Handbook for Northumbrian Small Pipes, Rothbury 1987.

BURNEY
Burney, Charles, History of Music, Londres 1782.

BYRNE 1983
Byrne, Maurice, «Pierre Jaillard, Peter Bressan», Galpin Society Journal, XXXVI, Londres 1983, p. 2-28.

BYRNE 1984
Byrne, Maurice: «More on Bressan», Galpin Society Journal, XXXVII, Londres 1984, p.102-111.

CALAHORRA MARTÍNEZ


Calahorra Martínez, Pedro, Música en Zaragoza. Siglos XVI-XVII 2 Polifonistas y Ministriles, Zaragoza 1978. Publicación no 668 de la Institución Fernando el Católico. Editorial Heraldo de Aragón S.A.

CANNON


Cannon, Roderick D., The Highland Bagpipe and its Music, Edinburgh University Press, Edimburgo 1988.

CARSE


Carse, Adam, Musical Wind Instruments, Londres, 1939.

CHECA
Checa Fernando, El Real Alcázar de Madrid: Dos siglos de arquitectura y coleccionismo en la corte de los Reyes de España, Nerea, Madrid 1994.

CLINKSCALE


Clinkscale, Martha Novak, Makers of the Piano 1700-1820, Oxford University Press, Londres 1993.

CLUTTON - NILAND
Clutton, Cecil y Niland, Austin, The British Organ, Londres 1963.

COATES
Coates, Kevin, «The Mandolin: an unsung serenader», Early Music, V/1, Oxford University Press, Londres 1977, p.75-87.

COBBE
Cobbe, Alec, A century of keyboard instruments, Cambridge University Press, Cambridge 1983.

COGGIN
Coggin, Philip, «This easy and agreeable instrument: a History of he English Guitar», Early Music, XV/2, Oxford University Press, Londres 1987, p. 205-218.

COLT - MIALL
Colt, C. F. y Miall, Anthony, The Early Piano, Stainer & Bell, Londres 1981.

COLT
Colt, C. F, The Colt Clavier Collection, ed. del autor, Bethersden - Portsmouth s.a.

“COMPENDIO de EL ARTE DE ORGANARÍA Sacado de varios autores en Granada año de 1830”.

CORONA ALCALDE


Corona Alcalde, Antonio, La Vihuela et la Guitarre: Instruments de Musique Espagnols du XVI au XIXe siècle, Societé Genérale de Banque, Bruselas 1985.

CRANE


Crane, Frederick, Extant Medieval Musical Instruments: A Provisional Catalogue by Types, University of Iowa Press, Iowa City 1972.

DANKS,
Danks, Harry, The Viola d”Amore, Halesowen, s.a., (c.1977).
DOLGE
Dolge, Alfred, Pianos and their Makers, Covina Publishing, Covina (California) 1911, y Dover Publications, Nueva York 1972.

DONINGTON
Donington, Robert, The Instruments of Music, Londres, 1949.

DUDGEON
Dudgeon, Ralph, The Keyed Bugle, Londres 1993.

DUFOURCQ
Dufourcq, Norbert, La Música. La música desde sus orígenes hasta la muerte de Rameau I/II, Volumen II, La Música. Los hombres, los instrumentos, las obras 2, Editorial Planeta, Barcelona 1988.

EHRLICH


Ehrlich, Cyril, The Piano: A History, s.e., Londres (1976), revisión 1990.

ENGEL 1870
Engel, Carl, A Descriptive Catalogue of the Musical Instruments in the South Kensington Museum, Tauber, Londres 1870.

ENGEL 1874
Engel, Carl, A Descriptive Catalogue of the Musical Instruments in the South Kensington Museum, preceded by an Essay on the History of Musical Instruments, Londres 1874.

FERINO-PAGDEN
Ferino-Pagden, Sylvia, ed., Dipingere la Musica: Strumenti in posa nell’arte del Cinque e Seicento, Santa María Della Pietà, Cremona 2000 – Kunthistorisches Museum, Palais Harrach, Viena, 2001; Skira Editore, Milán 2000.

FERNÁNDEZ DE HUETE,


Ferrández de Huete, Diego, Compendio Numeroso de Zifras Armónicas, con Teoría y Práctica, para Harpa de una orden, de Dos órdenes, y de Órgano. 2 Vols, Imprenta de Música, Madrid 1704.

FONTANA


Fontana, Eszter, «The Manufacture of Ivory Cornetti», Galpin Society Journal, XXXVI, Londres 1983, p .29-36.

FRITZ


Fritz, Ernst, Le Musée d’Instruments Anciens de Musique, Genève, MIAMG.

GALPIN


Francis W. A Textbook of European Musical Instruments. Their origin, history and character. London 1937.

GALPIN
Galpin Francis W. (Cannon), Old English Instruments of Music, s.e. (Londres, 1910), 4a edición, Londres 1965.

GÁBRY


Gábry, György, Old Musical Instruments, Corvina Press, Budapest 1969.

GARCÍA


García García, Bernardo J., ed., Tiempo de Paces 1609 – 2009: la Pax Hispánica y la Tregua de los Doce Años. Fundación Carlos de Amberes, Madrid 2009.

GARCÍA MATOS


García Matos, María Carmen, "Algunos Instrumentos Folkloricos en la Colegiata de Toro", Revista de Folklore, Fundación Joaquín Díaz, tomo 02a, no 13, pag. 15-19 1982.

GEIRINGER 1959


Geiringer, Karl, Musical Instruments, trad. Bernard Miali, Oxford University Press, Nueva York 1959.

GEIRINGER 1978


Geiringer, Karl, Instruments in the History of Western Music, 3a edic., Londres 1978.

GERMANN
Germann, Sheridan, «Monsieur Doublet and his confrères: the harpsichord decorators of Paris», en Early Music VIII/4 (1980), p.435; IX/2 (1981), p.192, Oxford University Press, Oxford 1980-1981.

GÉTREAU


Gétreau, Florence, Instrumentistes et luthiers parisiens, XVII-XIX siècles, Payot, Paris 1988.

GIANNINI


Giannini, Tula, Great Flute Makers of France: The Lot and Godefroy Families, Londres 1993.

GILL 1981
Gill, Dominic, ed., The Book of the Piano, Oxford & Ithaca, Nueva York 1981.

GILL 1984
Gill, Dominic, The Book of the Violin, Oxford 1984.

GOOLD
Goold, Madeline. Mr. Langshaw s Square Piano: The Story of the First Pianos and How They Caused a Cultural Revolution, Bluebridge, United States 2012.

GRIMM
Grimm, Theo, Dankzij Jheronimus Bosch, Jheronimus Bosch Art Center, T-s’ Hertogenbosch, 1996.

GROVE 1966
Sadie, Stanley, ed., The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Macmillan & Co., Londres y Washington 1966.

GROVE 1980
Sadie, Stanley, ed., The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Macmillan & Co., Londres y Washington 1980.

GUERAU
Guerau, Francisco, Poéma Harmónico, compuesto de varias cifras por el temple de la Guitarra española, Ruiz de Murga, Madrid 1684.

GUION


Guion, David M., The Trombone: its History and Music, 1697 -1811, N. York 1988.

GUITARRAS 1990
vv.aa. Exposición de Guitarras Antiguas Españolas, Caja de Ahorros de Alicante, Alicante, 1990.

GUITARRAS 1991


Libin, Laurence et al., La Guitarra Española – The Spanish Guitar, cat. razonado de la exposición, The Metropolitan Museum of Art, New York & Museo Municipal, Madrid, Ópera Tres Ediciones Musicales, Madrid 1993.

HADAWAY


Hadaway, Robert, «The Cittern», Early Music, III/2, Oxford University Press, Londres 1973, p.77-81.

HAINE
Haine, Malou Les facteurs d’instruments de musique à Paris au 19e siècle : Des artisans face à l’industrialisation, Éditions de l’Université de Bruxelles, Bruselas 1985.

HARDING


Harding, Rosamund, E. H., The Pianoforte: its History traced to the Great Exhibition of 1851, 2a ed., Woking 1978.

HARRISON – RIMMER
Harrison, Frank y Rimmer, Joan, European Musical Instruments, Londres 1964.

HAYES
Hayes, Gerald-R., Musical Instruments and their Music 1500-1700: The Viols and Other Bowed Instruments, 2 Vols., II, Londres 1928 y 1930.

HELLWIG, G
Hellwig, Günther, Joachim Tielke: Ein Hamburger Lauten und Violenmacher der Barockzeit, Arbeit und Art, Hamburgo 1980, p.186-189.

HELLWIG F 1977
Hellwig, Friedemann, «The single-strung Italian harpsichord», en RIPIN 1977, p.29.

HELLWIG, F 1981
Hellwig, Friedemann, «The morphology of lutes with extended bass strings», Early Music, IX/4. Oxford University Press, Londres 1981, p. 447-454.

HENKEL 1979a
Henkel, Hubert, Kielinstrumenten: Musikinstrumenten / Museum der Karl-Marx- Universität, Leipzig, Catálogo, II, Leipzig 1979.

HENKEL 1979b


Henkel, Hubert, «Beiträge zum historischen Cembalobau», Beiträge zur musikwissenschaftlichen Forschung in der DDR, XI, Leipzig 1979.

HENRIDE COUSSEMAKER


Henride Coussemaker, Charles Edmond. Mémoire sur Hucbald et ses Tratados de musique, J. Techner Libraire, Paris 1841.

HENRIDE COUSSEMAKER
Henride Coussemaker, Charles Edmond. Scriptorum de Musica Medii Aevi, General Books LLC, USA 2012.

HERON-ALLEN
Heron-Allen, E. Violin-making as it was and is, s.e., Londres, 1884, reimp. 1907.

HETHERINGTON BROWN/ PICKWORD
Hetherington Brown, Jane y Pickword, Nicholas, The Hunterian Psalter: Glasgow University Library MS Hunter 229, ed. Nigel Thorp (estudio inédito; microfilm), Universidad de Glasgow 1983.

HILDEBRANDT
Hildebrandt, Dieter, The Pianoforte / A Social History of the Piano, trad. Harriet Goodman, Londres 1988.

HILKENBACH
Hilkenbach, Karl, y Ventzke, J. Dietrich, Boehm Instruments: Boehm Woodwinds. Part I. Theobald Boehm 1794-1881, Frankfurt /Mein, s.a.

HILL, A.G.
Hill, Arthur George, The Organ Cases and Organs of the Middle Ages and Renaissance / A Comprehensive Essay on the Art Archaeology of the Organ, Charles Whittingham, Londres 1883-1891; Frits Knuf , Buren 1966 y 1975.

HILL, W
Hill, William H., A. F. & A. E., Antonio Stradivari, Londres 1902; reimpresión Dover Reprint, Nueva York 1963.

HIPKINS
Hipkins, Alfred James, A Description and history of the Pianoforte and of the older keyboard stringed instruments, Londres 1896.

HIRT
Hirt, Franz Josef, Stringed Keyboard Instruments 1440-1880, Boston, Massachussets. 1968.

HOLLINGER
Hollinger, Roland, Les Musiques à Bourdons : Vielles à roue et Cornamuses, La Flûte de Pan, París 1982.

HOLLIS


Helen Rice Hollis, The Piano: A Pictorial Account of its Ancestry and Development, David & Charles, Newton Abbot 1975.

HUBBARD
Hubbard, Frank, Three Centuries of Harpsichord Making, Harvard University Press, Cambridge, Massachussets y Londres 1965.

HUNT 1975
Hunt, Edgar, The Crumhorn, Schott & Co, Londres 1975.

HUNT 1977
Hunt, Edgar, The Recorder and its Music, Clarendon Press, Oxford 1962 y 1977.

HÜSCHEN


Hüschen, Heinrich, “Johannes Tinctoris”, New Grove Dictionary of Music and Musicians, , Stanley Sadie, Londres: Macmillan, 1980-2001.

JACOB
Jacob, Friedrich, L’Orgue, Payot-Lausanne, Lausana 1976.

JACOBS, A
Jacobs, Arthur, ed., The New Penguin Dictionary of Music, Harmondsworth 1977.

JAMBOU
Jambou, Louis: “La lutherie à Madrid à la fin du XVIIe siècle”, Revista de Musicología IX no2. Madrid, SEM 1986.

JAMES


James, Philip, Early Keyboard Instruments from their beginnings to the year 1820, Londres 1930.

JANETZKY
Janetzky, Kurt, y Brüchle, Bernard, The Horn, Londres 1988.

JENKINS-BRAN-THIBAULT
Jenkins, Jean, Bran-Ricci, Josiane, y Thibault, Jean, Eighteenth-Century Musical Instruments: France and Britain, Londres 1973.

JOPPIG
Joppig, Günther: The Oboe & Bassoon (trad. Alfred Clayton), Londres 1988.

KENYON
Kenyon, Beryl, “Ventas de instrumentos musicales en Madrid durante la segunda mitad del siglo XVIII”, Revista de Musicología VI, no 1 y 2, SEM 1983.

KENYON
Kenyon, Beryl, “The one-man band in 18th-century Spain, and Instrument No. 1039 in the Metropolitan Museum of Art”, Journal of the American Musical Instrument Society XX, Nueva York 1994, p.72-75.

KINSKY 1919
Kinsky, Georg, Kurze Oktaven auf besaiteten Tasten instrumenten: ein Beitrag zur Geschichte des Klaviers, Zeitschrift für Musikwissenschaft, II/2, Frankfurt 1919, p.65

KINSKY 1930
Kinsky, Georg, History of Music in Pictures, Leipzig 1929 - Londres 1930. KOMLÓS


Komlós, Katalin, Forte-Pianos and their Music: Germany, Austria and France, Oxford University Press, Londres 1995.

KÖNIG


König, Adolph Heinrich, Die Viola da Gamba, Frankfurt 1985.

KOSTER
Koster, John, «The importance of the early English harpsichord», The Galpin Society Journal, XXXIII, Londres 1980, p.45.

KOTTICK, LUCKTENBERG
Kottick, Edward. L. / Lucktenberg, George, Early Keyboard Instruments in European Museums, Indiana University Press 1997.

KOTTICK
Kottick, Edward. L., A History of the Harpsichord, Indiana University Press, Bloomington, Indiana 2003.

KRAUSS
Krauss, Egon, «L’Organo Rinascimentale di Castel Coira», L’Organo, Rivista di Cultura Organaria e Organistica, Tagliavini, Luigi Ferdinando, y Mischiati, Oscar, ed., Bologna, X/2, Editrice Pàtron, Bolonia 1972.

KREBS
Carl Krebs, «Die besaiteten Klavierinstrumente bis zum Anfang des 17. Jahrhunderts», Vierteljahrsschrift für Musikwissenschaft VIII, Leipzig 1892, p. 91.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1964-1979
Lambrechts-Douillez, Jeannine, ”Archief documenten betreffende de Ruckers familie”, en Museum of Musical Instruments Bulletin (1969-1974), Ruckers Genootschap, The Brussels Museum of Musical Instruments, Amberes 1974.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1970
Lambrechts-Douillez, Jeannine, Antwerpse klavecimbels in het Museum Vleeshuis, Ruckers-Genootschap, Amberes 1970.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1971
Lambrechts-Douillez, Jeannine, ed., Colloquium: Restauratieproblemen van Antwerpse klavecimbels , Ruckers-Genootschap, Amberes 1971.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1977
Jeannine Lambrechts-Douillez, ed., Colloquium: Ruckers klavecimbels en copieen, Ruckers-Genootschap, Amberes 1977.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1980
Jeannine Lambrechts-Douillez, « Aperçu historique sur la facture de clavecin à Anvers aux XVI et XVII siècles», en MERCIER, p. 59.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1982


Lambrechts-Douillez, Jeannine, Stamboom der klavecimbelbouwersfamilie Ruckers-Couchet, Ruckers-Genootschap, Amberes 1982.

LAMBRECHTS-DOUILLEZ 1983
Lambrechts-Douillez, Jeannine, Hans en Johannes Ruckers, Ruckers- Genootschap, Amberes 1983.

LANGWILL
Langwill, Lyndesay G., An Index of Musical Wind-instrument Makers, Ernest Benn, Londres 1965 y 1975.

LE BLANC
Le Blanc, Hubert, Défense de la Basse de Viole contre les Entreprises du Violon et les Prétentions du Violoncel, par Monsieur Hubert Le Blanc, Docteur en Droit, Ámsterdam (1790), Albert Erhard, ed., Documenta Musicologica (Faksimile- Nachdruck), Bärenreiter Verlag, Kassel 1965.

LEPPERT


Leppert, Richard D., Arcadia at Versailles: Noble Amateur Musicians and their Musettes and Hurdy-Gurdies at the French Court c.1660 – 1789, Amsterdam 1978.

LEÓN TELLO


León Tello, Francisco José, Estudios de Historia de la teoría musical, Consejo Superior de Investigaciones Científicas CSIC, Instituto Español de Musicología, Madrid 1962.

LIBBIN 1989a


Libbin, Laurence, “Keyboard Instruments”, The Metropolitan Museum of Art Bulletin, Summer 1989, Nueva York 1989.

LIBBIN 1989 b


Libbin, Laurence “The Double Virginal of Cusco: Hans Ruckers the Elder 1581”, The Metropolitan Museum of Art Bulletin, Spring 1989, Nueva York 1989.

LOESSER,
Loesser, Arthur, Men, Women & Pianos / A Social History, Nueva York 1954 y Londres 1955.

LÓPEZ CALO


López Calo, José, Los instrumentos del Pórtico de la Gloria: su reconstrucción y la música de su tiempo, Fundación Pedro Barrie de la Maza, La Coruña 1993.

MADRID


Madrid, Fernando Antonio de, Cartas instructivas sobre los organos, Madrid, 1790.

MAHILLON


Mahillon, Victor-Charles, Catalogue Descriptif et Analytique du Musée Instrumental du Conservatoire Royal de Musique de Bruxelles (1880 -1893), Vols. V, Les Amis de la Musique, Bruselas 1978.

MARCUSE
Marcuse, Sybil, Musical Instruments: a Comprehensive Dictionary, s.e. Nueva York 1964.

MARIJNISSEN - RUYFFELAERE
Marijnissen, Roger H., Ruyffelaere, Peter, prol. A.M.Jos Koldewij, Hieronymus Bosch: The Complete Works, Mercatorfonds, Bruselas 2007.

MARTÍNEZ 2008


Martínez López, Víctor Javier, “Como plasmar la música a través de las imágenes. Relación entre ambas”, Imagen y Apariencia, Universidad de Murcia 2008.

MARTÍNEZ 2012


Martínez López, Víctor Javier, “Una Joya rescatada, el piano de Alhama”, Revista del Museo Arqueológico de Alhama de Murcia, Murcia 2012.

MARTÍNEZ 2012


Martínez López, Víctor J; Pérez Sánchez, Manuel; Massó, Alejandro, La Guitarra barroca de S. Marianita de Quito / Historia de un expolio, INPE Quito 2012.

MARTÍNEZ 2013


Martínez López, Víctor Javier, “El piano se adapta a las modas”, Congreso Internacional Diseño de Interiores: Objetos, ideas, poéticas, Málaga 2013.

MARTÍNEZ 2013


Martínez López, Víctor Javier, “El Virginal en la corte de Felipe II”, V Encuentro Complutense de Jóvenes Investigadores de Historia del Arte, Universidad Complutense de Madrid 2013.

MARTÍNEZ 2013


Martínez López, Víctor Javier, “El pianoforte traspasa fronteras. La importancia del instrumento dentro y fuera del Viejo Continente. Un pianoforte temprano en tierras asiáticas”, Los Lugares de la Historia, IV Congreso Interdisciplinar de Jóvenes Historiadores, Asociación de Jóvenes Historiadores, U. Salamanca, 2013.

MARTÍNEZ / CASAMAR 2014


Martínez López, Víctor Javier; Casamar, Manuel, Catálogo de cerámica Italiana. Museo Nacional de Artes Decorativas, Fundación Barrero, Madrid 2014.

MASSÓ 1965


Massó, Alejandro, Ventas de instrumentos musicales del antiguo palacio del Marqués de Dosaguas, Madrid, AIMA 1965.

MASSÓ 1968


Alejandro Massó, Desarrollo de los instrumentos musicales desde la Alta Edad Media a 1500: Consideraciones generales sobre el origen de la iconografía musical (trad. 2009), Tesis Naissance de la Poliphonie en France: la musique Française du Bas-Moyen-Âge à la Renaissance, cap. III- §2c-2m; inéd., Faculté de Lettres, Université de Genève, Ginebra 1968.

MASSÓ 1976


Massó, Alejandro, La Colección de Instrumentos Musicales de la Condesa de Peraleja, Jeréz de la Frontera 1976.

MASSÓ 1980


Massó, Alejandro, “Los órgano históricos / Criterios para su inclusión en el Catálogo de Monumentos Histórico -Artísticos : La experiencia europea”, Actas de Patrimonio Histórico Artístico, Consejo General de Castilla y León, Soria 1980.

MASSÓ 1994


Massó, Alejandro, “Instrumentos musicales y vida cotidiana en el Alcázar de Madrid”, en El Real Alcázar de Madrid, Fernando Checa, ed.; Patrimonio Nacional, Nerea, Madrid 1994.

MASSÓ 1999


Massó, Alejandro, Música Barroca del Perú, Alto Perú, Bolivia y el Caribe, ss. XVII y XVIII, Programa Repsol para la Música de Latinoamérica, bajo el auspicio de UNESCO, Madrid 1999.

MASSÓ 2001


Massó, Alejandro, Una guitarra española en Cuenca del Ecuador. Archivos de los Andes, Repsol YPF, Madrid 2001.

MASSÓ 2004


Massó, Alejandro, «Instrumentos musicales y vida cotidiana en el Alcázar de Madrid» en CHECA, FERNANDO ed., El Real Alcázar de Madrid: Dos siglos de arquitectura y coleccionismo en la corte de los Reyes de España, Nerea, Madrid 1994.

MASSO 2006a


Massó, Alejandro, El cistre y el archicistre, dos reliquias de la Edad Media en el siglo XVIII. Archivos de los Andes, LAH-UNESCO, París 2006.

MASSO 2006b


Massó, Alejandro, François Louis Pique (1758-1822) de París, R. Rudiman, Abeerdeen (fl.1774) a la luz del «Méthode» de l’Abbé Joseph Carpentier, París 1771-7373. Archivos de los Andes, LAH-UNESCO, París 2006.

MASSÓ 2006c


Massó, Alejandro, “La Corte y la Música”, en ZALAMA -VANDENBROECK, Madrid 2006.

MASSÓ 2006d


Massó, Alejandro, «Het hof en de muziek», en Filips de Schoone, De Schoonheid en de Waanzin, ed. Miguel Ángel Zalama y Paul Vandenbroeck, Fernando Villaverde Editores–Fundación Carlos de Amberes-Stad Brugge, Brujas 2006.

MASSÓ 2010


Massó, Alejandro, Don Juan Oliver Astorga (Yecla 1733-Madrid 1830): Un Maestro Virtuoso de Murcia en las Cortes de Nápoles, Alemania, Inglaterra y España. Su vida, su tiempo. Casa de Cultura, Ayuntamiento de Yecla - Fundación Carlos de Amberes, Murcia 2010.

MATHIAS


Mathias, José Maestro, Quaderno de Música para guitarra, Lima 1786.

MÁXIMO 1994


Máximo, Enrique, El Órgano Merklin Schütze de la Catedral de Murcia. CajaMurcia, Obra Cultural, Murcia 1994.

MÁXIMO 1999


Máximo, Enrique, El Gran Barroco del Perú, Archivos de los Andes, LAH- UNESCO, Madrid - París 1999

MÁXIMO 2000


Máximo, Enrique, “Tadeo Tornel, ymbentor de ynstrumentos de música”, Imafronte, D. de Historia del Arte, Universidad de Murcia, Murcia 2000. MÁXIMO, Enrique: Huellas. Catálogo de la Exposición. Murcia 2002, (VV.AA) “Aedes Domini- Fiestas y Ornato”, p. 382-384 y 395. Murcia, Caja de Ahorros de Murcia 2001.

MÁXIMO 2002a


Máximo García, Enrique, [«Música e Instrumentos musicales en la Catedral de Murcia»] en BELDA 2001, pp. 371- 401.

MÁXIMO 2002b


Máximo, Enrique, y Massó, Alejandro, Quaderno de Música para guitarra de Mathias Maestro, Lima 1o de Enero de 1786, LAH-UNESCO, París 2002.

MÁXIMO 2005


Máximo, Enrique, El órgano de baldaquino de Isabel de Valois (1561), mal llamado realejo de Felipe II, en El Real Sitio de El Escorial. Estudio técnico. LAH- UNESCO, París 2005.

MÁXIMO 2006a


Máximo, Enrique, “Órgano de baldaquino con la divisa de Felipe el Hermoso”, ZALAMA-VANDENBROECK, Madrid 2006. p. 288.

MÁXIMO 2006b


Máximo, Enrique, “La Guitarra Barroca de Elche”, La Llum de les Imatges, Consejería de Cultura, Alicante 2006.

MÁXIMO 2007


Máximo, Enrique, “El Maestro Gaspar de la Redonda”, En el tiempo de Quevedo, LAH-UNESCO, Madrid, 2007;

MÁXIMO 2008a


Máximo, Enrique, “El otro imafronte de la catedral de Murcia”, Imafronte, Departamento de Historia del Arte, Universidad de Murcia, Murcia 2008.

MÁXIMO 2008b


Máximo, E. “Joseph Llopis y el órgano de Elche de la Sierra”, Órgano de la Iglesia S. Quiteria, Elche de la Sierra, A. C. S. Quiteria, Elche de la Sierra 2008, p.58-104.

MERCIER


Mercier, Philippe, ed., La facture de clavecin du XV au XVIII siècles, Lovaina 1980.

MENÉNDEZ PIDAL


Menéndez Pidal, Ramón, Poesía Juglaresca y Juglares, y Orígenes de las Literaturas Románicas, Instituto de Estudios Políticos, Madrid 1957.

MEYLAN


Meylan, Raymond, The Flute, s.e., s.a., Londres 1988.

MINGUET


Minguet, Pablo, Reglasy advertencias generalespara tañerla bandurria,con variedad de cones, danzas, y otras cosas semejantes, demostradas, y figuradas en diferentes laminas finas, por musica. Y cifra, para que qualquier aficionado lo pueda aprendercon mucha facilidad, y sin maestro. Compuesto por Pablo Minguet y Yrol, gravador de sellos, laminas, firmas, y otras cosas. Con privilegio. En madrid, por Joaquin Ibarra, Calle de las Urosas. Edición digital (http://www.cincosiglos.es/instrumentos/bandurriabarroca/minguet/minguet.pdf)

MONTAGU 1976


Montagu, Jeremy, The World of Medieval & Renaissance Musical Instruments, David & Charles, Newton Abbot, Londres 1976.

MONTAGU 1979


Montagu, Jeremy, The World of Baroque & Classical Musical Instruments, David & Charles, Newton Abbot, Londres 1979.

MONTAGU 1981


Montagu, Jeremy, The World of Romantic & Modern Musical Instruments, David & Charles, Newton Abbot, Londres 1981.

MONTAGU 1986


Montagu, Jeremy, Flutes, Reed Instruments, Brass Instruments, String Instruments and Keyboards, Percussion, Bate Guides, Oxford 1986.

MONTAGU 1990a


Montagu, Jeremy, The Flute, Princess, Risborough 1990.

MONTAGU 1990b,


Montagu, Jeremy, The French Horn, Princess, Risborough, 1990.

MONTAGU 2001


Montagu, Jeremy, Musical Instruments of the Bible, , Scarecrow Press, Lanham 2001.

MONTAGU 2006
Montagu, Jeremy, Instrumenty Muzyczne Biblii, Wydanictwo Homini, Krakow 2006.

MONTAGU 2007
Montagu, Jeremy, Origins and Development of Musical Instruments, Scarecrow Press, Lanham 2007.

MOREY
Morey, Stephen, The Mandolin in the 16th and 17th century, Cremona 1993.

MORLEY-PEGGE
Morley-Pegge, Reginald, The French Horn, Ernest Benn, Londres 1960; Londres, 1975; y W.W Norton & Co., Nueva York 1975.

MUNROW
Munrow, David, Instruments of the Middle Ages and Renaissance, Oxford University Press, Londres 1980.

MÜLLER


Müller, Mette, ed., The Power of the Harp, Copenhagen 1993.

MURCIA
Murcia, Santiago de, Resumen de acompañar la parte con la guitarra. S.l, 1714.

MURCIA
Murcia, Santiago de, Pasacalles y obras para guitarra por todos los tonos naturales y accidentales... Ms. dos cuadernos. S.l, 1732.

NORLIND
Norlind, Tobias, Geschichte des klaviers: Systematik der Saiteninstrumente, Band II, Stockholm & Hanover 1939.

O’BRIEN 1979
O’Brien, Grant, «Ioannes and Andreas Ruckers: A Quatercentenary Celebration», Early Music, VII/4, Oxford University Press, Londres 1979, p. 453.

O’BRIEN 1990
O’Brian, Grant, Ruckers: A Harpsichord and Virginal Building Tradition, Cambridge University Press, Cambridge 1990.

O’BRIEN 1996
O’Brian, Grant, Marco Iadra, A Venetian Virginal and Harpsichord Builder, Historical Keyboard and Early Piano Studies, Oxford University Press, Londres 1996.

OHLSEN
Ohlsen, Oscar, A recently discovered vihuela in Quito, Ecuador. Lute Society Journal, New York 1976.

ORGANO ESPAÑOL


“Actas del II Congreso Español de Órgano”, El Órgano Español, Fundación Focus- Abengoa, Madrid, 1987.

ORGANO ESPAÑOL


“Actas del III Congreso español de Órgano”, El Órgano Español, Fundación Focus- Abengoa, Sevilla, 1998-2000.

OXFORD


Scholes, Percy A., ed., The Oxford Companion to Music, décima edición (rev. John Owen Ward), Oxford University Press, Londres 1972.

PAGE


Page, Christophe, Voices and Instruments of the Middle Ages, London and Melbourne 1987.

PALMER
Palmer, Susann with Palmer, Samuel, The Hurd-Gurdy, David & Charles, Newton Abbot, Londres 1980.

PANUM
Panum, Hortense, Stringed Instruments of the Middle Ages, Jeffrey Pulver, trad. y ed., William Reeves, Londres 1940.

PEDRELL
Pedrell, Felipe, Diccionario técnico de la música. Escrito con presencia de las obras más notables en este género, publicadas en otros paises, enriquecido con más de 11.500 voces castellanas y sus correspondencias italianas, latinas, francesas, alemanas é inglesas más usuales, frases, abreviaciones, modismos, paremias. Etc., y todos los términos que tienen realación con la música bajo sus aspectos teórico y práctico y organográfico Ilustrado, Isidro Torres Oriol, Barcelona 1899.

PEDRELL


Pedrell, Felipe, Emporio científico é histórico de organografía musical antigua española, Juan Gili, Barcelona 1901.

PERALES


Peatrles, Ramón. Estudio de los instrumentos musicales de la bóveda de la Sacristía de la Catedral de Burgos, Diputación de Burgos, Burgos 1964.

PLEASANTS


Pleasants, Virginia, “The Early Piano in Britain”, Early Music, XIII/1, Oxford University Press, Londres 1985, p. 39-44.

PLIEGO DE ANDRÉS


Pliego de Andrés, Víctor, “Música y retórica en La Alegoría del Oído de Jan Brueghel 'de Velours' y Rubens”, Archivo Español de Arte, núm. 279, diciembre de 1997, págs. 219 a 328, Instituto Diego Velázquez del Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC).

POLLENS


Pollens, Stewart, The Early Pianoforte, Cambridge University Press, Cambridge 1995.

POLLENS


Pollens, Stewart, The Violin Forms of Antonio Stradivari, Londres 1992.

PONTECOULANT


Pontecoulant, Adolphe de, Organographie, Frits Knuf, Amsterdan 1972.

PRINGLE


Pringle, John, «John Rose, the founder of English Viol Making», Early Music, VI/4, Oxford University Press, Londres 1978, p.501-511.

REMNANT 1978


Remnant, Mary, Musical Instruments of the West, B.T. Batsford, Londres, 1978.

REMNANT 1989
Remnant, Mary, Musical Instruments: An Illustrated History from Antiquity to the Present, B.T. Batsford, Londres 1989. Robinbook, Barcelona 2002.

RENDALL
Rendall, F. G., The Clarinet, Ernest Benn, Londres 1954.

RENSCH 1950
Rench, Roslyn, The Harp, Nueva York 1950.

RENSCH 1989
Rensch, Roslyn, Harps and Harpists, Londres 1989.

RIBERA TARRAGÓ


Ribera Tarragó, Julián, La música de las cantigas: Estudio sobre su origen y naturaleza, con reproducciones fotográficas del texto y transcripción maderna, Madrid 1922.

RICE


Rice, Albert R., “The Clarinette d”Amour and Basset Horn”, Galpin Society Journal, XXXIX, Londres 1986, p.97-111.

RIEMANN

Riemann,Hugo, Catechism of musical instruments; guide to instrumentation1, Londres, , editor Augener & cc, New York, 1890. Digitalizado: University of California, (http://archive.org/details/c00atechismofmusicriemrich)

RIMBAULT
Rimbault, Edward F., The Pianoforte, its Origin, Progress and Construction, Londres 1860.

RIMMER
Rimmer. John, Ancient Musical Instruments of Western Asia in the Department of Western Asiatic Antiquities in the British Museum. The Trustees of the British Museum, Londres 1969

RIMMER
Rimmer, Joan, Ancient Musical Instruments of Western Asia ̧ Department of Western Asiatic Antiquities, The Trustees of the British Museum, Londres 1969.

PRINGLE
Pringle, John, “John Rose, the founder of English Viol Making”, Early Music, VI/4, Oxford University Press, Londres 1978, p.501-511.

RIPIN 1977
Ripin, Edwin M., ed., Keyboard Instruments: Studies in Keyboard Organology 1500-1800, 2a ed., Nueva York y Londres, 1977.

RIPIN 1988
Ripin, Edwin M., et.al, ed., The piano, The New Grove Musical Instruments Series, MacMillan Press, Londres 1988.

RIPIN 1989
Ripin, Edwin M., et.al, ed., Early Keyboard Instruments, The New Grove Musical Instruments Series, MacMillan Press, Londres 1989.

RUEGER
Rueger, Christoph, Musical Instruments and their Decoration, David & Charles, Newton Abbot 1986.

RUIZ DE RIBAYAZ
Ruiz de Ribayaz, Lucas, Luz y Norte musical para caminar por las cifras de la guitarra española y arpa, tañer y cantar a compás por canto de órgano. Madrid, Álvarez 1677.

RUMEU DE ARMAS


Rumeu de Armas, Antonio, Cantigas de Santa María by Alfonso X King of Castile and Leon, Instituto de Estudios Glasgow 1982.

RUSSELL 1968


Russell, Raymond et al., Victoria and Albert Museum: Catalogue of Musical Instruments,
Volume I - Keyboard Instruments, Londres, 1968.

RUSSELL 1973
Russell, Raymond, The Harpsichord and Clavichord: an introductory study, 2a ed. rev. Howard Schott, Faber and Faber, Londres y Nueva York, 1973

RUTLEDGE, John: «Towards a history of the viol in the 19th century», Early Music, XII/3, Oxford University Press, Londres 1984, p.328-336.

SACHS
Sachs, Curt, The History of Musical Instruments, Nueva York 1940.

SALINAS
Salinas, Francisco, De Música, Salamanca 1577. Edición digital en Iberian Book (http://books.google.es/books?id=BqYf_3z8qW4C&dq=Salinas,+Francisco,+De+ Música,+Salamanca+1577.&hl=es&source=gbs_navlinks_s)

SAMOYAULT-VERLET


Samoyault-Verlet, Colombe, Les facteurs de clavecin parisiens: notices biographiques et documents (1550-1793), París 1966.

SANTA MARÍA


Santa María, Tomás de, Fr., Arte de Tañer Fantasía, así para tecla como para vihuela [...] (Valladolid 1565), Fernández de Córdoba, ed. facs. 2 Vols, Música Facsímil, Arte Tripharia, 1982.

SANTALICES


Santalices, Faustino, La Zanfona, esbozo relativo a este ancestral instrumento..., Prólogo de Ramón Cabanillas, ed. del autor, Lugo 1956.

SANZ


Sanz, Gaspar, Instrucción de música sobre la guitarra española, Zaragoza, Dormer 1674, Glossa Music, 2000.

SCHMITZ-BÖCKLER


Schmitz, Heinrich (¿-?); Georg Andreas Böckler (c.1617-1687), Theatrum Machinarum Novum: Exhibens Aquarias, Alatas, Iumentarias, Manuarias rédibus, ac Ponderibus versatiles, plures et diversas molas, mercado anticuario, s.e. Colonia 1662 / Fürsti, Nuremberg 1668.

SCHOLES


Scholes, Percy A., ed., The Oxford Companion to Music, Oxford University Press, Londres 1977.

SCHOTT 1984


Schott, Howard, ed., The Historical Harpsichord: Monographs in Honour of Frank Hubbard, Vol. I, Nueva York 1984 y ss.

SCHOTT 1992
Schott, Howard, ed., The Historical Harpsichord, Vol. III, Stuyvesant, Nueva York 1992.

SCHÜTZE


Schütze, Rainer, «Die akustischen und klanglichen Veränderungen von Ruckers- Cembali durch die späteren Erweiterungen im Tonumfang», en LAMBRECHTS- DOUILLEZ 1971, p.23.

SCHWARZ


Schwarz, Vera, ed., «Der klangliche Aspekt beim Restaurieren von Saitenklavieren», en Bericht der internationalen Tagung von Restauratoren für besaitete Tasteninstrumente am Institute für Aufführungspraxis der Hochschule für Musik and darstellende Kunst in Graz 1971 - Beiträge zur Aufführungspraxis, II, Graz 1973.

SHACKLETON


Shackleton, Nicholas, «The Earliest Basset Horns», Galpin Society Journal XL, Londres 1987, p. 2-23.

SHORTRIDGE


Shortridge, John D., Italian Harpsichord building in the 16th and 17th centuries, Washington D.C. 1960.

SOLUM
Solum, John, The Early Flute, Oxford University Press, Londres 1992.

SONNAILLON
Sonnaillon, Bernard, L ́ORGUE Instrument et musiciens, Office du Livre Editions Vilo, París 1984.

SOPEÑA


Sopeña, Federico; Gallego, Antonio, La Música en el Museo del Prado, Arte de España, Ministerio de Educación y Ciencia, Madrid 1972.

SPARKS


Sparks, Paul, The Classical Mandolin, Oxford University Press, Londres 1995.

SPENCER
Spencer, Robert, «Chitarrone, Theorbo and Archlute», Early Music, IV/4, Oxford University Press, Londres 1976, p. 407-422.

STACEY - WISHART
Stacey, Peter y Stevie Wishart, Bagpipes and Hurdy-gurdies, Oxford University Press, Londres 1984.

STAINER
Stainer, Charles, A Dictionary of Violin Makers, Simmons & Sons, Londres 1896.

STOCKMANN
Stockmann, Doris, Ars Musicae und Musica Vulgaris bei Johannes de Grocheio, en Beitrage zur Musikwissenschaft XXV, Kassel 1983.

SUMNER
Sumner, William L.,The Organ: its evolution, principles of construction and use, 4a ed., Londres 1973.

TAGLIAVINI
Tagliavini, Luigi-Ferdinando, Clavicembali e Spinette dal XVI al XIX Secolo, Collezioni d’Arte e di Documentazione Storica, Cassa di Risparmio in Bologna, Bolonia 1986.

TAFALL, Arte completo del constructor de organos, 1872.

TALLIS
Tallis, David, Musical Boxes. A guide to antique music boxes, both cylindrer and disc operated, automated singing birds, barrel organs and other automata, Frederick Muller, Londres 1971.

TARR
Tarr, Edward, The Trumpet, Londres 1988.

THIBAULT
Thibault, Geneviève (Comtesse de Chambure), Jean Jenkins y Josiane Bran-Ricci, Eighteenth Century Musical Instruments: France and Britain, Londres 1973.

THOMAS - RHODES
Thomas, W. R. y Rhodes, J. J. K. «The string scales of Italian keyboard instruments», The Galpin Society Journal, Londres 1967, p. 48.

THORNTON
Thornton, Peter, Musical Instruments as Works of Art, 2a ed., Victoria & Albert Museum, Londres 1982.

TOFFOLO
Toffolo, Stefano, Antichi Strumenti Veneziani 1500 -1800 - Quattro Secoli di Liuteria e Cembalaria, Venecia c.1987.

TYLER 1981a
Tyler, James, «The Mandore in the 16th and 17th century», Early Music, IX/1, Oxford University Press, Londres 1981, p.22-31.

TYLER 1981b
Tyler, James, «The Italian Mandolin and Mandola, 1589-1900», Early Music, IX/4, Oxford Univesrity Press, Londres 1981, p.438-446.

TYLER-SPARKS
Tyler, James y Sparks, Paul, The Early Mandolin: The Mandelino & the Neapolitan Mandoline Oxford University Press, Londres 1989.

UNGER - HAMILTON
Unger-Hamilton, Clive, Keyboard Instruments. The Instruments, the Music and the Musicians, Oxford University Press, Londres, 1981.

VAN ACHT 1988
Van Acht, Rob, «Dutch Wind-Instrument Makers from 1670 to 1820», Galpin Society Journal, XLI, Londres 1988, p. 83-101.

VAN ACHT 1990
Van Acht, Rob, Checklist of Technical Drawings of Musical Instruments, La Haya 1990.

VAN ACHT 1991
Van Acht, Rob, Van den Ende, Vincent y Schmidd, Hans, Dutch Recorders of the 18th century: Collection- Haags Gemeentemuseum, Celle/Haags Gemeentemuseum, Celle 1991.

VAN ACHT 1995
Van Acht, Rob, Checklist of Technical Drawings of Musical Instruments in Public Collections of the World, Celle/Haags Gemeentemuseum, 1992; 2a edition, La Haya 1995.

VAN BARTHOLD - BUCKTON
Van Barthold, Kenneth, y Buckton, David, The Story of the Piano, Londres, 1975.

VAN DER MEER
Van der Meer, John-Henry, «Beiträge zum Cembalobau der Familie Ruckers», en Jahrbuch des Staatlichen Instituts für Musikforschung, Preussischer Kulturbesitz, Berlin 1971 y 1972.

VAN GLESCH


Van Glesh, Clemens, A checklist of Harpsichords, Clavichords, Organs, Harmoniums, La Haya 1989.

VANDENBROECK
Vandenbroeck, Paul, “Patinir: ...el orden natural y moral en la pintura de Joachim Patinir”, BSAA LXXII-LXXIII, Museo Real de Bellas Artes de Amberes y Universidad de Valladolid, Valladolid 2007.

VANDEN BORREN
Banden Borren, Charles, Les origines de la musique de clavier en Angleterre, Librairie des Deux Mondes, Bruselas 1912.

VANDEN BORREN
Banden Borren, Charles, Les musiciens belges en Angleterre à l'époque de la renaissance, Librairie des Deux Mondes, Bruselas 1913.

VANDEN BORREN


Vanden Borren, Charles, Les origines de la musique de clavier dans les Pays-Bas, London/ New York 1914.

VANNES
Vannes, René, Dictionnaire Universel des Luthiers, Vol. II, Bruselas 1951 y 1959.

VANDER STRAETEN
Vander Straeten, Edmond, La musique aux Pays-Bas avant le 19e siecle, C. Muquardt, Broché, Bruselas 1867.

VILLANUEVA
Villanueva, Carlos, El Pórtico de la Gloria. Música, arte y pensamiento, La Coruña, Universidad de Santiago de Compostela 1988, 2011.

WAINWRIGHT


Wainwright, David, Broadwood by Appointrnent: a History, Quiller Press, Londres 1982.

WARD
Ward, John M, Sprightly and Cheerful Musick/ Notes on the Cittern, Gittern and Guitar in 17th-century England , Londres 1983.

WELCH
Welch, Christopher, History of the Boehm Flute, s.e., Londres, 1883.

WELLS
Wells, Robin Headlam: «Number Symbolism in the Renaissance lute rose», Early Music, IX/1, Oxford University Press, Londres 1981, p.32-42.

WESTER
Wester, Bertil, Gotisk resning i Svenska orglar, GeneralstabensLitografiska Anstalts Förlag, Estocolmo 1936.

WESTLER 1936
Wester, Bertil, Gotisk Resning I Svenska Orglar, En undersökning med huvudsakglig begränsing till det svenska materialet under medeltiden, Generalstabens Litografiska Anstalts Förlag, Stockholm 1936.

WILLIAMS P, 1981


Williams, Peter, A new history of the organ from the Greeks to the present day, Londres 1980 y Bloomington, Indiana 1981.

WILLIAMS P, 1988
Williams, Peter, y Owen, Barbara, The Organ, The New Grove Musical Instruments Series, W. W. Norton, Nueva York y Londres, 1988.

WILSON M, 1968
Wilson, Michael Ian, The English Chamber Organ, Londres 1968.

WILSON M, 1972
Wilson, Michael Ian, «The Case of the Victorian Piano», en Victoria & Albert Musem Yearbook, No. 3, Londres 1972, p. 133.

WILSON 1976
Wilson, Michael Ian, Musical Instruments: A list of books and articles in the National Art Library, Victoria and Albert Museum, V&A - H.M.S.O., Londres 1976

WILSON M, 1979
Wilson, Michael Ian, Organ Cases of Western Europe, C. Hurst and Company, Londres 1979.

WINTERNITZ 1942
Winternitz, Emmanuel, “Quattrocento Sciencie in the Gubbio Study: Gabinetto del Gubbio”, Metropolitan Museum of Art Bulletin, October Volume, Nueva York 1942.

WINTERNITZ 1956
Winternitz, Emmanuel, « Instruments de Musique étranges chez Filippino Lippi, Piero di Cosimo et Lorenzo Costa, Les Fêtes de la Renaissance I, Editions du Centre Nacional de la Recherche Scientifique, París 1956.

WINTERNITZ 1961a


Winternitz, Emmanuel, Keyboard Instruments in the Metropolitan Museum of Art, Metropolitan Museum, Nueva York 1961.

WINTERNITZ 1961b
Winternitz, Emmanuel, “The Survival of the Kithara and the Evolution of the English Cittern: A Study in Morphology”, Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, XXIV, Nos. 3-4, Nueva York 1961.

WINTERNITZ 1966
Winternitz, Emmanuel, Die Schönsten Musikinstrumente des Abendlandes, Keysersche Verlagsbuchhandlung, Munich 1966.

WINTERNITZ 1967
Winternitz, Emmanuel, Musical Instruments of the Western World, Thames & Hudson, Londres 1967, y MacGraw-Hill, Nueva York 1967.

WINTERNITZ 1979
Winternitz, Emmanuel, Musical Instruments and their Symbolism in Western Art, Yale University Press, Newhaven 1979.

WRAIGHT
Wraight, Denzil, “Vincentius and the earliest harpsichords”, Early Music, XIV/4, Oxford University Press, Londres 1986, p.534-538.

YOUNG 1980
Young, Philip T., The Look of Music, Vancouver, 1980.

YOUNG 1982
Young, Philip T., Twenty-five Hundred Historical Woodwind Instruments. An inventory of the Major Collections, Nueva York 1982.

ZALAMA - VANDENBROECK
Zalama, Miguel Ángel; Vandenbroeck, Paul, ed., Felipe el Hermoso, La Belleza y la Locura, Fundación Caja de Burgos, Centro de Estudios Europa Hispánica – Fundación Carlos de Amberes, Madrid 2006.

 

III- Catálogos de Colecciones de Instrumentos musicales.

AMBERES


Lambrechts-Douillez, Jeaninne, Catalogus Muziekinstrumenten, Museum Vleeshuis Antwerpen, Ruckers Genootschap, Amberes 1981.

AMSTERDAM
Leeuwen Boomkamp, Carel y Meer, Henry van der, The Carel Van Leeuwen Boomkamp Collection of Musical Instruments. Amsterdam, Knuf 1971.

ANN ARBOR
Stanley, Albert A., Stearns Collection of Musical Instruments, University of Michigan, Ann Arbor, Michigan 1921.

ASHMOLEAN
Boyden, David R., Catalogue of The Hill Collection of Musical Instruments in the Ashmolean Museum, Oxford, Oxford University Press, Oxford 1969.

BARCELONA,
Escalas, Román, Catálogo de Instrumentos Musicales, Museo de la Música, Ayuntamiento de Barcelona, Barcelona 1991.

BASILEA 1906


Nef, Karl, Musikinstrumente, Historisches Museum Basel, Basilea 1906.

BASILEA 1974
s.a. Alte Musikinstrumente in Basel, Stiftung für das Historische Museum Basel, Basilea 1974.

BASILEA 1994
Von Roda, Burkard, et al. The Historical Museum Basel, Guide to the Collections, Historisches Museum Basel, Merrel Holberton, Londres y Basilea 1994.

BASILEA 2000
Gutmann, Veronika, y Portner, Peter, Historisches Museum Basel Musikmuseum, Historisches Museum Basel, Basilea 2000.

BERLIN
Sachs, Curt, Sammlung alter Musikinstrumente, Staatliche Hochschule für Musik, Berlin 1922; (actualmente en Staatliches Institut für Musikforschung, Berlin).

BOLONIA


Tagliavini, Luigi Fernando y van der Meer, Jhon Henry, Clavicembali e Spinette dal XVI al XIX Secolo, Collezione L.F. Tagliavini, Casa di Risparmio in Bologna 1986.

BOOMKAMP
Boomkamp, Carel van Leuwen y Van der Meer, John-Henry, The Carel van Leuwen Boomkamp Collection of Musical Instruments, a Descriptive Catalogue, Frits Knuf, Amsterdam 1971.

BOSTON
Boston, Massachussets, Museum of Fine Arts, The Leslie Lindsey Mason Collection. Vide supra, BESSARABOFF 1941.

BRITISH ISLES
Bevan, Clifford, Musical Instrument Collections in the British Isles, Piccolo Press, Winchester 1990.

BRUGGE
Gruuthusemuseum Brugge, Awouters, Mia, De Keyser, Ignace, Vandenberghe, S., Catalogus van de Miziekinstrumenten, Museo Gruuthuse, Brujas 1985.

BRUSELAS 1880
Mahillon,Victor-Charles, Catalogue descriptif et analytique, XII Vols., 1880-1893- (1922), Musée Instrumental du Conservatoire Royal de Musique (desde 2000, Musée des Instruments de Musique- MIM), reed. De Maeyer, René, 5 Vols., Les Amis de la Musique, Bruselas 1978.

BRUSELAS 2000a


Haine, Malou, ed. [Études sur les collections du] Musée des Instruments de Musique, Cuad.1-12, Pierre Mardaga, Sprimont 2000.

BRUSELAS 2000b


Haine, Malou, ed. Guide du Visiteur, Musée des Instruments de Musique-MIM, Pierre Mardaga, Sprimont 2000.

CATÁLOGOS


Coover, James L., Musical Instrument Collections, Detroit Studies in Music Bibliography, Catalogues & Cognate Literature, Detroit 1985.

COPENHAGUE 1909
Hammerich, Angul, Musikhistorisk Museum, Copenhague 1909.

COPENHAGUE 1931
s.a., Claudius Collection of Musical Instruments, Copenhague 1931.

CREMONA
Palazzo Communale di Cremona, Capolavori di Antonio Stradivari, Milán 1987.

CREMONA
Ricetti, Valentina, “Osservazioni sulle chitarre battenti conservate in collezioni publiche e private”, Liutería I, y II Nos 19 y 20. ELC, Cremona 1987.

EDIMBURGO 1968a
s.a. The Russell Collection of Early Keyboard Instruments, Faculty of Music, Edinburgh University Press, Edimburgo 1968.

EDIMBURGO 1968b
Russell, Raymond, Catalogue of Musical Instruments / No. I. Keyboard Instruments, Londres, 1968.

EDIMBURGO 1990
Myers, Arnold, Historic Musical Instruments in the Edinburgh University Collection, Catalogue: Vol.I, The Illustrations; Vol.II, The Descriptions. Russell Collection, Edinburgh University Press Edimburgo 1990.

EDIMBURGO 1992
s.a., The Russell Collection and other early Keyboard Instruments in St Cecilia”s

Hall, Edinburgh (Edinburgh 1968), Edinburgh University Press, Edimburgo 1990 y1992.

EISENACH
Heyde, Herbert, Historische Musikinstrumente im Bachhaus Eisenach, Bachhaus, Eisenach (DDR) 1976.

EUROPALIA 1985
De Maeyer, René, ed.; Corona Alcalde, Antonio, «La Vihuela et la Guitare», en Instruments de Musique Espagnols du XVIe au XIXe siecle, Europalia, Bruselas 1985.

FINCHCOKS 1989a
Burnett, Richard and Burnett, Katrina, Finchcocks - past and present, Goudhurst, Kent 1989.
FINCHCOKS 1989b
Burnett, Richard, and Dow, William The Finchcocks Collection, Goudhurst, Kent 1989.

FLORENCIA

Palazzo Pitti, Antichi Strumenti dalla raccolta dei Medici e dei Lorena alla formazione del Museo del Conservatorio di Firenze, Conservatorio di Musica Luigi Cherubini, Florencia 1980.

FRANKFURT-AM-MAIN
Epstein, P., Sammlung alter Musikinstrumente / Historisches Museum, Catálogo, Frankfurt 1927.

GANTE
Snoeck, César, Catalogue de la Collection d’Instruments de Musique Anciens ou Curieux formée par C.C. Snoeck, J.Vuylsteke, Editeur 1894. Facs. Guy Rooryck, 1999.

GINEBRA


Ernst, Fritz, Musée d’Instruments Anciens de Musique, ed. del autor, Genève, c.1960.

HAMBURGO


Schröder, Heinrich, Sammlung alter Musikinstrumente, Museum für Hamburgisches Geschichte, Hamburgo 1930.

HORNIMAN 1951


Catalogue of the Adam Carse Collection of Musical Wind Instruments, Horniman Museum, Londres 1951.

HORNIMAN 1974
Wind instruments of European Art Music, Horniman Museum, Londres 1974.

ICOM
Jenkins, Jean, ed., International Directory of Musical Instruments Collections, International Council for Museum ICOM, Uitverij Frits Knuf BV, Buren (Gld.) 1977.

IOWA
Crane, Frederick, Extant Medieval Musical Instruments: A Provisional Catalogue by Types University of Iowa Press, Iowa City 1972.

KENSINGTON MUSEUM
Engel, Carl, A Descriptive Catalogue of the Musical Instruments in the South Kensington Museum, Tauber, Londres 1870.
Engel, Carl, A Descriptive Catalogue of the Musical Instruments in the South Kensington Museum, preceded by an Essay on the History of Musical Instruments, Londres 1874.

LEIPZIG 1913
Kinsky, Georg, Heyer Sammlung, Kleiner Katalog, Musikhistorisches Museum von Wilhelm Heyer in Köln, Vols. 1 & 2, 1910-1912; Köln 1913. (La colección fue trasladada después de 1945 a Lepzig- antigua DDR- y actualmente se encuentra en lo que fue hasta 1989 la Karl-Marx Universität, Leipzig).

LEIPZIG 1981


Henkel, Hubert, Clavichorde, Musikinstrumenten-Museum der Karl-Marx- Universität, Leipzig, Katalog, IV, Verlag das Musikinstrument, Frankfur/Main 1981.

LEIPZIG 1983


Henkel, Hubert, Gernhardt, Klaus, y Schramek, Winfried, Orgel-Instrumente und Harmoniums- Katalog, Musikinstrumenten-Museum der Karl-Marx-Universität, Leipzig, [Katalog], VI, VEB Deutscher Verlag für Musik, Leipzig 1983.

LEÓN 1991


Varios autores: Las Edades del Hombre: la música en la Iglesia de Castilla y León. Catálogo de la exposición. León, 1991.

LISBOA 1961


Exposiçao Internacional de Instrumentos Antigos, Lisboa, Palacio Foz (Junio 1961), Fundación Colouste Gulbenkian, Lisboa 1961.

LISBOA 1971


Doderer, Gerhard, Clavicórdios portugueses do Século Dezoito, Fundação Calouste Gulbenkian, Lisboa 1971.

LISBOA 1980


Brauchli, Bernard, «Comments on the Lisbon Collection of Clavichords», The Galpin Society Journal XXXIII, Londres 1980.

LISBOA 1984
D’Ávila, Humberto, ed., [Palacio Nacional de Queluz] Instrumentos Musicais 1747- 1807: Uma Colecçao à procura de um Museu, Instituto Portuguès do Património Cultural, Lisboa 1984.

LIVERPOOL


Rushton, Pauline, European Musical Instruments in Liverpool Museum, The National Museums and Galleries on Merseyside, Liverpool 1994.

MADRID
Boedas, Cristina, “Catálogo de las colecciones estatales.” 1999.

METROPOLITAN 1902
s.a. The Crosby Brown Collection of Musical Instruments: Handbook XIII, The Metropolitan Museum of Art, [New York], Nueva York 1902.

METROPOLITAN 1978
De Montebello, Philip, ed. The Crosby Brown Collection of Musical Instruments, The Metropolitan Museum of Art, Nueva York 1978.

METROPOLITAN 1986
Historic Flutes from Private Collections, The Metropolitan Museum of Art, Nueva York 1986.

METROPOLITAN 1993
Varios autores: The Spanish Guitar/La Guitarra Española, 1992. Catálogo de la exposición en el Metropolitan Museum NY y Museo Municipal de Madrid. Madrid, Opera Tres 1993.

METROPOLITAN 2013


VV.AA. The Metropolitan Museum of Art Guide, Introd.Thomas P.Campbell, The Metropolitan Museum of Art, New York/ Yale University Press, New Haven, 2013.

MALOU 1989
Malou Haine, Les Instruments de musique Dans les collections belges, Liége, 1989.

MILÁN 1958


Gallini, Natale., Civico Museo di Antichi Strumenti Musicali, Castello Sforzesco di Milano, Catálogo razonado, Comune di Milano, Milán 1958.

MILÁN 1963


Gallini, Natale y Gallini, Franco (Catalogo a cura di), Museo degli Strumenti Musicali, Castello Sforzesco, Comune di Milano, Milán 1963.

MILÁN 1998


Gatti, Andrea, ed., Museo degli Stromenti Musicali, Catálogo razonado, Musei e Gallerie di Milano. Electa, Milán 1988.

MÓDENA


Cervelli, Luisa, Antichi strumenti musicali, Museo Civico di Storia e Arte Medievale di Modena, Módena 1982.

MUNICH
Bierdimpfl, Klaus A., Sammlung der Musikinstrumente, Bayerisches Nationalmuseum, Munich 1883.

NUREMBERG
Huber, Renate, Verzeichnis sämtlicher Musikinstrumente in Germansiches Nationalmuseum Nürnberg, Wilhelmshaven 1989.

OXFORD


Baines, Anthony, The Bate Collection of Historical Wind Instruments: Catalogue of the Instruments, Oxford 1976.

PARÍS 1893


Mahillon, Victor-Charles: Catalogue descriptif & analytique du Musée Instrumental du Conservatoire Royal de Musique de Bruxelles. Gand, Ad.Hoste 1893.

PARIS 1884
Chouquet, Gustave, Le Musée du Conservatoire, Conservatoire National de Musique, París 1884.

PARIS 1997


Blay, Philippe, y Bran-Ricci, Josiane, Guide du Musée de la Musique, Musée de la Musique, Cité de la Musique, Paris 1997.

ROMA


Latanza, Antonio, Museo degli Strumenti Musicali. Roma, Soprintendenza per i beni Artistici e Storici di Roma, 2004.

ROYAL COLLEGE OF MUSIC 1952
s.a Catalogue of Historical Musical Instruments, Paintings, Sculpture and Drawings, Londres 1952.

ROYAL COLLEGE OF MUSIC 1982
Wells, Eizabeth, y Ridley, Edward Alexander Keane, European Wind Instruments: The Royal College of Music Museum of Instruments Catalogue, Part I, Royal College of Music, Londres 1982.

ROYAL COLLEGE OF MUSIC 1984
Wells, Elizabeth, Guide to the [Donaldson] Collection, The Royal College of Music, Londres 1984.

SALZBURGO
Museum Carolino Augusteum, Catalogus, C. Geiringer, Salzburgo 1932.

VERMILLION
Shrine to Music Museum: A Pictorial Souvenir, Vermillion 1988.

V&A 1978a
Baines Anthony, Catalogue of Musical Instruments / Vol. II - Non-Keyboard Instruments, Victoria & Albert Museum, Londres 1978.

V&A 1978b
Patey, Carole, Musical Instruments at the Victoria & Albert Museum, Victoria & Albert Museum, Londres 1978.

V&A 1986a
Schott, Howard, Catalogue of Musical Instruments /Vol.I - Keyboard instruments, Victoria & Albert Museum, Londres 1986.

V&A 1986b
Yorke, James, «Keyboard Instruments at the Victoria and Albert Museum», Londres 1986.

V&A 1968
Russell, Raymond, Catalogue of Musical Instruments, Volume I, Keyboard Instruments. Víctoria & Albert Museum, Londres 1968.

VIENA 1966
Luithlen, Victor, Saitenklaviere, Kunsthistorisches Museum, Viena 1966.

VIENA 1990
Von Schlosser, Julius, Alte Musikinstrumente, Kunsthistorisches Museum Wien 1920; rev. Gerhard Stradner, Viena 1990.

VIENA 2000
Ferino-Pagden, Sylvia, ed., Dipingere la Musica: Strumenti in posa nell’arte del Cinque e Seicento, Santa María Della Pietà, Cremona 2000 – Kunthistorisches Museum, Palais Harrach, Viena, 2001; Skira Editore, Milán 2000.

WASHINGTON 1927


s.a., The Dayton C. Miller Flute Collection / Checklist of the Instruments, Library of Congress Bulletin CXXXVI, Washington DC 1927.

WASHINGTON 1982
Seyfrit, Michael, Musical Instruments in the Dayton C. Miller Flute Collection at the Library of Congress: a catalog. Vol. I. Recorders, Fife and Simple System Transverse Flutes of one Key, Washington DC 1982.

YALE 1933
Belle Skinner Collection of Old Musical Instruments (actualmente, Yale University Collection of Musical Instruments), Yale, New Haven 1933.

YALE 1968
s.a. Checklist - Yale Collection of Musical Instruments, Yale University, Yale, New Haven 1968.

YALE 1975
s.a. The Robyma Neilson Ketchum Collection of Bells, Yale University, Yale, New Haven 1975.

 

IV –Artes Decorativas y Sociedad.

AGUSTÍN San,


San Agustín, La música, Libro I, Obras completas de San Agustín, XXXIX: Escritos varios, Primera versión, Introducción y notas de Alfonso Ortega, Editorial Católica, Biblioteca de Autores Cristianos (551), Madrid 1988.

AINSWORTH - CHRISTIANSEN


Ainsworth, Maryan W.; Christiansen, Keith, ed., From Van Eyck to Bruegel / Early Netherlandish Painting at the Metropolitan Museum of Art. The Metroplitan Museum of Art, New York / Nueva York 1999.

ARCHIVO GENERAL DE INDIAS, carta no3 "Gobernador Filipinas, envía un forte-piano" Signatura, Estado, 45, n.1.

ASÍS


San Francisco de Asís, "Leyenda Mayor de San Francisco", Biblioteca de Autores Cristianos (BAC 3999), Madrid 1998, 7o edición, pag. 377-500.

ASLIN


Aslin, Elizabeth: Nineteenth Century English Furniture, Londres, 1962.

BARBEITO
Barbeito, José Manuel. El Alcázar de Madrid, Comisión de Cultura, Colegio Oficial de Arquitectos de Madrid 1992.

BASCHENIS


vv.aa, Evaristo Baschenis e la natura morta in Europa, Catálogo razonado de la exposición, Accademia Carrara, Skira Editore, Milán 1996.

BEATO DEL BURGO


Beato del Burgo de Osuma, Miniaturas del Beato del Burgo de Osuma, 1086, Monasterio de Sahagún, Catedral del Burgo de Osma, Soria, Biblioteca Capitular, Códice 1.

BELDA 1998


Cristóbal Belda Navarro, texto; Carlos Mosés García, fotografía, El Belén de Salzillo: la Navidad en Murcia, Darana-CajaMurcia 1998, p.35

BERNAÁLDEZ


Bernáldez, A. Memorias del reinado de los Reyes Católicos, Madrid, CSIC, 1962; reimpreso en Sevilla, 1988, Ed. M. Gómez-Mo-reno y J. de Mata Carriazo.

BURKHARDT


Burkhardt, Titus, Símbolos, Archè, Milán 1981; José J. de Olañeta, Palma de Mallorca 2009.

BORROW


Borrow, George, Los Zíncali (Los Gitanos de España), trad. de Manuel Azaña, Turner, Madrid 1979.

CALAHORRA,


Calahorra, Pedro, “Aragón en la Edad Media XX”, Institución Fernando el Católico, Zaragoza, 2008, pp. 153-161.

CAMBRENSIS,


Cambrensis, Giraldus, Enciclopedia Católica, Robert Appleton Company, Nueva York 1913.

CATCH
Catch, John R., «Prince Albert’s Early Music», Galpin Society Journal, XLII, Londres 1989, p.3-9.

CERVANTES
Cervantes, Miguel de, El Ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha, 1605, Biblioteca Nacional. Edición digital (http://quijote.bne.es/libro.html).

CERVANTES
Cervantes, Miguel de, El Ingenioso Caballero Don Quijote de la Mancha, 1610, Biblioteca Nacional. Edición digital (http://quijote.bne.es/libro.html).

CHASTEL
Chastel, André, El Grutesco, Ensayo sobre el «ornamento sin nombre», Akal, Tres Cantos 2000.

CORBIN
Corbin, Solange, L’ Église à la conquête de sa musique, Gallimard, París 1960.

COGNIAT


Cogniat, Raymond, Historia de la Pintura, Vols. II, trad. Carlos Cid, Vergara, Barcelona 1958.

COVARRUBIAS,
Covarrubias, Sebastián, Tesoro de la Lengua Castellana o Española, Madrid 1611. Fascímil: Covarrubias Horozco, Sebastián de, Tesoro de la Lengua Castellana o Española , Madrid 2006.

DE VOS


De Vos, Dirck, Hans Memling, the Complete Works, Thames & Hudson, Londres 1994.

DIAZ PADRÓN


Díaz Padrón, Matías; Royo-Villanova, Mercedes, David Teniers, Jan Brueghel y los Gabinetes de Pinturas, 1992, catálogo de la exposición, Museo del Prado, Madrid 1992.

DOLMETSCH


Dolmetsch, Mabel, Dances of Spain and Italy from 1400 to 1600, Da Capo Press, Nueva York 1975.

E.B.L.
Ensemble Baroque de Limoges, «Amour et Sympathie», Actes des rencontres Internationales autour des instruments á Cordes sympathiques, Limoges 1995, pp.63-96.

FERRANDIS
Ferrandis, Jose, Datos documentales para la Historia del Arte Español III, Inventarios Reales (Juan II a Juana la Loca), CSIC, Instituto Diego Velazquez, Madrid 1943.

FRAZER
Frazer, James George, La rama Dorada, Fondo de Cultura Económica, México 1997.

GACETA DE MADRID, 26-X-1779.

GASSIER
Gasier, Pierre, y Wilson, Juliet, Vie et Oeuvre de Francisco Goya / L’Oeuvre complet illustré, con prólogo-estudio de E. Lafuente-Ferrari, Office du Livre, Fribourg 1970, y Editions Vilo, Paris 1978.

GENNRICH,


Gennrich, Friedrich, Grundriss einer Formenlehre des mittelalterlichen Liedes, Halle 1932.

GIORGI
Giorgi, Rosa, Santos (Santi), Los Diccionarios del Arte, Electa (Random House- Mondadori), Milán y Barcelona 2002.

GOBLE
Goble, Elizabeth, «Keyboard Lessons with Arnold Dolmetsch», Early Music V/1, Oxford University Press, Londres 1977, p .89-91.

GÓMEZ-MORENO


Gómez-Moreno, María Elena, Breve Historia de la Escultura Española, 1a ed., Misiones de Arte, Madrid 1935.

GÓMEZ-MORENO, y KERKHOF


Gómez Moreno, A. & M. P. A. M. Kerkhof, Íñigo López de Mendoza. Obras completas, Planeta, Barcelona 1988.

GROVE 1966


Sadie, Stanley, ed., The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Macmillan & Co., Londres y Washington 1966.

GROVE 1980
Sadie, Stanley, ed., The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Macmillan & Co., Londres y Washington 1980.

HITA,
Arcipreste de Hita, Libro del Buen Amor, ed. M. Brey Mariño, Odres Nuevos, Castalia, Madrid 1971.

INGRASSIA
Ingrassia, Catherine, Deslignes, Christophe, y Xavier Terrassa, La Danse Médievale : Histoire de la Danse au Moyen-Age, Vol.I, Ed.Le Local, Beauchamp 2009.

JACOBS
Jacobs, Arthur, ed., The New Penguin Dictionary of Music, Harmondsworth 1977.

JANSON
Janson, Horst Woldemar, y Janson, Dora Jane, Historia de la Pintura desde las Cavernas a nuestro tiempo, Labor, Barcelona 1959.

JERVIS
Jervis, Simon, «Glass reliefs at Schloss Ambrass and the Victoria & Albert Museum», Burlington Magazine, Vol. CXXXII, No. 1046, Mayo 1990, Londres 1990, p.350-353.

KLOSSOWSKI
Klossowski de Rola, Stanislas, El Juego Áureo (Grabados Alquímicos del siglo XVII), Thames & Hudson The Golden Game, Londres 1988; trad. José Antonio Torres, Ediciones Siruela, Madrid 1988.

LABEAGA MENDIOLA,


Labeaga Mendiola, Juan Cruz. Santa María la Real de Sangüesa. Joya del románico navarro, Edilesa, León 2000.

LAFUENTE FERRARI


Lafuente Ferrari, Enrique, Breve Historia de la Pintura Española, 1a ed., Misiones de Arte, Madrid 1934.

MENA
Mena, Juan de, Laberinto de Fortuna, Fondo antiguo de la Universidad de Salamanca. Edición virtual facsímil, Las CCC del famossíssimo poeta Juan de Mena con su glosa y Las cincuenta con su glosa y otras obras, Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes, Alicante. (http://bib.cervantesvirtual.com/FichaAutor.html?Ref=506)

MENÉNDEZ PIDAL


Menéndez Pidal, Ramón, Poesía Juglaresca y Juglares, y Orígenes de las Literaturas Románicas, Instituto de Estudios Políticos, Madrid 1957.

METROPOLITAN 1985


“Two Centuries of Piano Design”, Keynotes, The Metropolitan Museum of Art, Nueva York 1985.

MOUREAU


Moureau, François, Le Roman vrai de l’Encyclopédie, Découvertes Gallimard, Paris 1990.

MURRAY


Murray, Peter, y Murray, Linda, El Arte del Renacimiento, El Mundo del Arte, Destino, Barcelona 1991.

NAGLER
Georg Kaspar Nagler, En Neues allgemenines Künstler-Lexicon oder Nachrichten von dem leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher, Formschneider, Lotographen, Zeichner, Medailleure, Elfenbeinarbeiter, &c. // Bearbeit von Dr. Georg Kaspar Nagler, T. V., Gallimberti – Haslöl //, Verlag von E.A. Fleischmann Munchen 1837. Munich 1837.

OPUS ANGLICANUM


Opus Anglicanum, Víctoria & Albert Museum, Inv. T-36.1955. Posibilidad de consulta en web del museo.

PARIS EXHIBITION
s.a., «Last Words on the Paris Exhibition», The Builder, Vol. LXXX, Londres 1901, p. 458, nota 8.

PARKER,
Parker, Geoffrey, Felipe II, Alianza, Madrid 2003.

PÉREZ SÁNCHEZ, M. 1995


Pérez Sánchez, Manuel, El retablo y el mueble litúrgico en Murcia bajo la Ilustración, Real Academia Alfonso X el Sabio, Murcia 1995.

PÉREZ SÁNCHEZ, M. 2006


Pérez Sánchez, Manuel «El Culto regenerado» en Luis Belluga y Moncada: La Divinidad de la Púrpura, Fundación Cajamurcia, Murcia 2006.

PHILPOTT


Philpott, Hugh B., «The Piano aesthetically considered», The Artist, vol. XXXII, Londres 1901, p.185.

PÍNDARO, Odas y fragmentos: Olímpicas; Píticas; Nemeas; Ístmicas; Fragmentos, Gredos, Madrid 1995.

PONS – BARRET


Pons, Maurice y Barret, André, Patinir ou l’harmonie du monde, Robert Laffont, Paris 1980.

PSAUTIER et Bréviaire Dominicain, 1301 y 1325, Bibliothèque Nationale et Universitaire de Strasbourg. Edición digital (http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b10234841n)

RAYÓN,


Rayón, Fernando, “Copias, imitaciones y falsificaciones en el mundo del arte”, Nueva Revista de Política, Cultura y Arte, Fundación UNIR, La Rioja.

REE


Ree, Abraham, Enciclopedia Ilustrada Sobre las Artes, Francia, 1802-1820.

RIVADENEIRA
Rivadeneira, P. Pedro de, SJ., La Leyenda de Oro para cada día del Año: Vida de todos los Santos que venera la Iglesia (Tito orig.: Flores de los Santos, Madrid 1599-1601), 4a edic., 3 Vols., rev. por la Compañía de Jesús, Sociedad Editorial La Maravilla, Barcelona 1865.

RIVADENEIRA


Rivadeneira, P. Pedro de, SJ., Reproducción digital basada en Poetas Castellanos

anteriores al siglo XV, colección hecha por Tomás Antonio Sánchez, continuada por Pedro José Pidal y aumentada e ilustrada por Florencio Janer, Madrid 1864.

ROSELL


Rosell, C. Crónica de los Reyes de Castilla desde don Alfon-so el Sabio hasta los Católicos don Fernando y doña Isabel, Madrid (BAE, LXX), 1878, 3 volúmenes. Reimpresa en Madrid 1931.

ROSSI


Rossi, Francesco/ DE PASCALE, Enrico, Evaristo Baschenis e la natura morta in Europa. Accademia Carrara Bergamo, Skira 1996.

SÁNCHEZ CANTÓN


Sánchez Cantón F. J. Inventarios Reales: Real Academia de la Historia, Archivo Documental Español, Tomo X, Inventarios Reales, Bienes Muebles que pertenecieron a Felipe II. Edición e índices, Volumen I, Madrid 1956-1959.

SCHELER


Scheler, Auguste, Dits et contes de Baudouin de Condé et de son fils Jean, d'après les manuscrits de Bruxelles, Turin, Rome, Paris et Vienne et accompagnés de variantes et de notes explicatives, Devaux, Bruselas 1866-1867, 3 vols, vol I.

SCHIPPER


Schipper, Jeremy, Disability Studies and the Hebrew Bible , U. Nueva York 2006, p.50.

SCHNEIDER
Schneider, Marius, El Origen Musical de los Animales-Símbolos en la Mitología y la Escultura Antiguas, Instituto Español de Musicología, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Barcelona 1946.

SEVILLA


Sevilla, Isidoro de, Etimologías compiladas por Isidoro de Sevilla. Biblioteca Nacional de España, signatura Vitr. 14-3, copia siglo IX, Catedral de Toledo 1472, Augsburgo, Guntherus Ziner.

STARKIE


Starkie, David, ed., Henry VIII: A European Court in England, Londres 1991.

VANDENBROECK
Vandenbroeck, Paul, «Entre Simpatía Cósmica y Observación Distante durante el orden natural y moral, en la pintura de Joachim Patinir», trad. Sterck, Goedele, Universidad de Valladolid, 2007.

VANDER STRAETEN


Vander Staeten, Edmond, La Musique aux Pays-Bas avant le XIXe Siècle (Bruselas 1867-1888, en 8 Vols), 4 Vols., American Musicological Society, Music Libray Association Reprint Series, Dover Publications, Nueva York 1969.

VERGARA
Vergara, Alejandro, ed., Patinir, Estudios y Catálogo Crítico. Museo Nacional del Prado, 2007

VORAGINE


Voragine, Santiago de la, Fr. (Iacopo da Vorágine), La Leyenda Dorada, trad. del Latín: Fr.José Manuel Macias, Alianza, Madrid 1982.

WALTHER


Walter, Ingo F., ed., Los Maestros de la Pintura Occidental. Vol. I-II, Taschen, Colonia 2005.

WEYDEN
Van der Stock, Jan et al., ed., Rogier van der Weyden 1400-1464, Maître des Passions, Cat. Exp. Louvain 2009, Davidsfonds Uitgeverij nv et Artes vzw, Lovaina 2000.

WOOLLETT
Woollett, Anne, “Rubens. El Triunfo de la Eucaristía”, catálogo, pp.91-92, Museo Nacional del Prado, Marzo 2014.

WRIGHT


Wright, T. Las obras históricas de Giraldus Cambrensis, Londres, 1913.

ZALAMA
Zalama, Miguel Ángel, ed., Juana I de Castilla, 1505-1555: de su reclusión en Tordesillas al olvido de la Historia, I Simposio Internacional sobre la Reina Juana I de Castilla, Tordesillas (Valladolid, Noviembre 2005), Ayuntamiento de Tordesillas, Tordesillas 2006.

Enlaces online para consultar las colecciones de los siguientes museos :

Museo de la Música de Barcelona : (www.museodelamusica.bcn.es) Musée de la Musique : (www.citedelamusique.fr)


Conservatoire Musique París : (www.conservatoiredeparis.fr) Victoria & Albert Museum : (www.vam.ac.uk)

Metropolitan Museum : (www.metmuseum.org) Muziekinstrumentenmuseum, MIM : (www.mim.be)
Germanisches Nationalmuseum :(www.gnm.de)
Museum für Musikinstrumente der Universität Leipzig : (mfm.uni-leipzig.de) Musik & Teatermuseet : (www.musikverket.se)

University of Edinburgh : (www.ed.a.uk)


Ethnologisches Museum, Staatliche Museen zu Berlin : (www.smb.museum/en/museums-and-institutions/ethnologisches- museum/home.html)
Museo degli Strumenti Musicali di Roma : (www.museostrumentimusicali.it) Museo degli Strumenti Musicales, Castelo Sforzesco : (www.milanocastello.it/ita/visitaRocchetta.html)
Museo Etnológico de Barranda, Colección Carlos Blanco Fadol : (www.murciaturistica.es/museos/museos.inicio?museo=museo-de-m%FAsica- %E9tnica-de-barranda&id=6)


Royal College of Music: (www.rcm.ac.uk)
MIMO- Musical Instrument Museums Online: (www.mimo- international.com/MIMO/)

Víctor J. Martínez


Share by: